Ўзбекистон қонунчилигида ҳомиладорлик ва туғиш таътили (декрет таътили) вақтида аёлларга моддий таъминот сифатида нафақа тўланиши белгиланган. Бу нафақа аёлнинг меҳнатга лаёқатсизлик давридаги даромадини кафолатлайди.
Меҳнат кодексининг 404-моддасига кўра, Аёлларга туғуруққа қадар 70 календарь кун, туғуруқдан кейин 56 календарь кун (туғиш қийин кечган ёки икки ва ундан ортиқ фарзанд туғилганда — 70 календарь кун) таътил берилади.
Ушбу давр учун ўртача ойлик иш ҳақидан кам бўлмаган миқдорда, яъни 75 фоиздан кам бўлмаган ҳомиладорлик ва туғиш нафақаси тўланади.
75 фоиз ва 100 фоиз тўлов тартиби қуйидагича:
Вазирлар Маҳкамасининг 2024 йил 31 майдаги 314-сон қарори билан тасдиқланган низомнинг 35-бандига асосан агар ходим ишга қабул қилинган кундан бошлаб 12 ойгача иш стажига эга бўлса — нафақа ўртача ойлик иш ҳақининг 75 фоиз миқдорида тўланади.
Агар ходим ишга қабул қилинган кундан бошлаб 12 ойдан ортиқ иш стажига эга бўлса — нафақа ўртача ойлик иш ҳақининг 100 фоиз миқдорида тўланади.
Эътибор бериш керакки, бу ерда умумий меҳнат стажи эмас, балки айни ишга қабул қилинган кундан кейинги стаж ҳисобга олинади.
Мисол учун, аёл 2025 йил январь ойида ишга кирди. 6 ойдан сўнг декретга чиқди. У ҳолда нафақа 75 фоиз миқдорда тўланади. Шу аёл биринчи фарзанди учун декрет таътилидан сўнг бола парвариши таътилида бўлиб, кейин яна иккинчи фарзанди учун декретга чиқса, ишга кирганига 12 ойдан ортиқ бўлгани учун нафақа 100 фоиз тўланади.
Бир сўз билан айтганда, агар ходим биринчи фарзанди учун декретга чиқишидан олдин ишга кирганига 12 ойдан кам вақт ўтган бўлса, нафақа 75 фоиз тўланади. Агар ишга кирганига 12 ойдан кўп вақт ўтган бўлса, нафақа 100 фоиз миқдорда тўланади.
Шу тариқа, “декретдан декретга ўтиш” ҳолатида ҳам тўлов миқдори ишга кирган кундан кейинги стажга қараб белгиланади.
Ш.Маматуропова,
ЎзА