Ҳуқуқий муносабат

Маълумки, ID-карталар 2021 йилдан бошлаб 2011 йилги намунадаги биометрик паспортлар ўрнига жорий этилиб келинмоқда. Бунда биометрик паспорт тизимининг амалдаги инфратузилмасидан фойдаланилади.

Хўш, ID-карта Ўзбекистон Республикаси фуқароларига қанча муддатга берилади? ID-картада техник нуқсонлар мавжуд бўлган тақдирда қандай алмаштириб олса бўлади? Бу каби саволларга Тошкент давлат юридик университети Юридик клиникаси ходими Мухриддин Шамсиддинов жавоб берди. 

– “Ўзбекистон Республикаси фуқаросининг идентификация ID-картаси тўғрисида”ги Низомига кўра, ID-карта маълумотларни йиғиш пункти томонидан фуқароларга қуйидаги муддатларга берилади. Жумладан, янги туғилган болага бир ёшгача – икки йил муддатга, яъни, ота-оналар ёки васийларнинг  ихтиёри билан.

Бир ёшдан 16 ёшгача – 5 йил муддатга бунда ҳам ота-оналар, васийларнинг ихтиёрига кўра. Шунингдек, 16 ёшдан – 10 йил муддатга берилади.

Дейлик қорақалпоқ халқига ID-карта берилиши керак, бунда картани қайси тилда расмийлаштириб беришади? 

ID-карта белгиланган намуна бўйича лотин алифбосида ўзбек тилида, Қорақалпоғистон Республикаси учун эса – ID-карта олиш учун мурожаат қилган фуқаронинг хоҳишига кўра, лотин алифбосида қорақалпоқ ёки ўзбек тилларида персоналлаштирилади.

 ID-карта йўқолса, уни қайта олиш учун қаерга мурожаат қилиш керак?

 Қуйидаги ҳолларда ID-карта фуқароларга расмийлаштириб берилади. Жумладан, ота-оналар, васийларнинг (ҳомийларнинг) ихтиёрига кўра – бола туғилгандан бошлаб 16 ёшга тўлгунига қадар,  фуқаро 16 ёшга тўлганда, Ўзбекистон Республикаси фуқаролигига қабул қилинганда ёки Ўзбекистон Республикаси фуқароси сифатида тан олинганда ҳамда ID-картанинг амал қилиш муддати тугаганда.

Шунингдек, фуқаронинг фамилияси, исми, отасининг исми, миллати, туғилган санаси, жинси ўзгарганда, ID-картага ёки чипга киритилган маълумотларда ноаниқликлар, хатолар ва техник нуқсонлар мавжудлиги аниқланганда, ID-карта ёки чип яроқсиз ҳолга келганда, ID-карта ашёвий далил сифатида олиб қўйилганида ҳамда  ID-карта йўқотиб қўйилганда.

Демак, сиз қайта ID-картани йўқотиб қўйиш сабабини кўрсатган ҳолда маълумотларни йиғиш пунктига мурожаат қилиб, ID-картангизни қайта расмийлаштиришингиз мумкин.

Шуни ёдда тутиш керакки, ID-карта бахтсиз ёки техноген ҳодисалар ва шунга ўхшаш белгиланган асослар содир бўлган пайти йўқотилган ҳолдагина жавобгарликка тортилмасдан ID-карта тегишли тартибда расмийлаштириб берилади.

16 ёшга тўлган фуқарога ID-карта олиш учун қанча муддатда мурожаат қилиш керак ва қандай ҳужжатлар тақдим қилинади?

– Фуқаро ID-картаси амал қилиш муддати тугаганда ва тегишли ёшга тўлгандан сўнг ёки фамилияси, исми, отасининг исми, туғилган йили ва миллати ўзгаргандан сўнг бир ой муддатда ID-карта олиш учун мурожаат қилиши лозим.

Фуқаро ID-карта олиш учун ўзига қулай бўлган маълумотларни йиғиш пунктига қуйидагиларни тақдим этади, хусусан, белгиланган шаклдаги ариза-анкета, илгари берилган паспорт ёки ID-карта, туғилганлик ҳақидаги гувоҳнома, ваколатли органнинг қарори (ID-карта ашёвий далил сифатида олиб қўйилганида) ҳамда давлат божи тўланганлиги ҳақида квитанция (электрон тўлов тизимлари орқали тўланганда квитанция мажбурий эмас).

– ID-картада техник нуқсонлар мавжуд бўлган тақдирда қандай алмаштириб олса бўлади?

– ID-карта расмийлаштириш ва бериш жараёнида унда техник нуқсонлар аниқланса, башарти улар маълумотларни йиғиш пункти томонидан йўл қўйилган бўлса, ID-карта бепул алмаштирилади.

– ID-карта топиб олинганда кимга мурожаат қилиш лозим?

 Топиб олинган ID-карта ички ишлар органига топширилиши лозим.

 

Гулноза Бобоева,ЎзА