Кейинги пайтларда дунё жамоатчилигининг эътибори асосан АҚШ ва у ерда президент Дональд Трамп бошчилигида кечаётган ислоҳотлар ва унинг оқибатларига қаратилмоқда. Жаҳон иқтисодиётида ҳам беқарорликлар юзага келяпти. Албатта ушбу жараёнларни сиёсий ва иқтисодий доиралар диққат билан кузатиб бормоқда, шу жумладан мамлакатимизда ҳам соҳа олимлари ўз таҳлилларини олиб боришяпти.
Жаҳондаги иқтисодий ўзгаришларнинг бориши ва жаҳон савдосига таъсири хусусида Ўзбекистон Миллий университети профессори, иқтисодиёт фанлари доктори Абдураҳим Ваҳобов билан суҳбатлашдик.
- Дунё иқтисодиётига АҚШ бошлаган ислоҳотларнинг таъсири қандай бўлади?
- ХХI асрнинг 20-йиллари дунё иқтисодиётига таъсир этадиган рисклар кўпайган ва ноаниқлик кучайган давр сифатида киради. Чунки, ҳозир биз 2025 йилнинг 6 ойида, 2 квартал охирида яшаб турибмиз. Лекин ҳозир ҳамма халқаро молия институтлари: Жаҳон банки, Халқаро валюта фонди, Иқтисодий ҳамкорлик ва тараққиёт ташкилоти кабилар ўзлари ишлаб чиққан ҳамма прогнозларни бошидан кўриб чиқмоқда. Нимага? Чунки, йил бошида мўлжалланган прогнозлар ўзини оқламади ва кўзда тутилмаган янги рисклар пайдо бўлди.
2024 йил натижаларига кўра бутун дунёнинг ялпи ички маҳсулоти 105 трлн доллар бўлган бўлса, АҚШнинг ялпи ички маҳсулоти шунинг 30.2 трлн долларини ташкил қилди, жорий баҳоларда. Хитойники 19.4 трлн доллар.
Демак, дунё иқтисодиётининг “об-ҳаво”сини белгилаб берадиган мамлакатда ўзгаришлар албатта жаҳон иқтисодиётига таъсири бўлади. Лекин АҚШда сайловларда республикачилар партиясидан вакил Дональд Трампнинг келиши ва унинг олиб бораётган сиёсати ва бу сиёсатнинг беқарорлиги дунё иқтисодий харитасини ўзгартириб юборди.
<iframe width="650" height="420" src="https://www.youtube.com/embed/na32AmpC1G8" title="AQSH siyosatining dunyo iqtisodiyotiga ta’siri" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" referrerpolicy="strict-origin-when-cross-origin" allowfullscreen></iframe>Санжар Тошпўлатов, Аброр Содиқов, Улуғбек Тўхтаев, ЎзА