Бугун дунё жамоатчилигининг диққат марказида бўлиб турган Сурия давлати ва унинг атрофидаги кескинликларнинг асл сабабчилари қайси кучлар ва бу можароларнинг охири борми? Ушбу мавзуни чуқурроқ ўрганиш мақсадида Тошкент Давлат Шарқшунослик университети доценти Шавкат Икромовга саволлар билан мурожаат қилдик.

- Айтингчи охирги йилларда Сурияга тинчлик қайтаётгандек эди. Афсуски, ташқи кучлар ёки ички гуруҳлар туфайли музлатилган бу уруш яна сурияликларнинг тинчлигини бузди. Бунга асл сабаб нима ва бу урушнинг ечимлари борми?  

-  Сурияда анчадан буён барқарорлик сақланаётган эди ва бу барқарорлик тўла-тўкис барқарорлик эмасди, балки бир-бирини кутиш ва бир бирини кузатишдан иборат нисбий барқарорлик эди. Нимагаки 2011 йилдан кейин Сурияда бошланган кескинликлар, сиёсий инқироз ва сиёсий инқироз натижасида вужудга келган ҳарбий инқироз ва томонлар ўртасида бошланиб кетган фуқаролик уруши ҳали-ҳануз ўзининг якунига етмаган эди. Яъни, томонлар ўзлари илгари сурган мақсадларига ҳали етмаган ва қайсидир маънода ўз амбицияларини тўлиқ амалга ошириб ололмаганди.  

2016 йилдан буён томонлар бир-бирини кузатиш билан овора эди. 2023 йилдан бошлаб Сурия гўёки Яқин Шарқдаги қайноқ нуқта бўлмай қолди ва бутун дунёнинг эътибори минтақадаги Ғазо минтақасига қаратилганди. 

2024 йилнинг сентябрь ойидан бошлаб эса ҳамманинг эътибори Ливан, хусусан Ливаннинг жанубидаги Ҳизбуллоҳ ва Исроил ҳукумати ўртасидаги жангларга қаратилди.  Халқаро ҳамжамиятнинг ракурси Суриядан олинганди. Сурияда нисбатан барқарорлик ҳукм сураётган эди.  

2024 йилнинг ноябрь охирига келиб Сурияда музлатилган кескинлик яна қайтадан бош кўтарди ва бу ерда вазият бирданига оғир бир кўринишга кела бошлади... 

<iframe width="640" height="420" src="https://www.youtube.com/embed/u-ut3qJwiHU" title="Suriyadagi keskinliklar" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" referrerpolicy="strict-origin-when-cross-origin" allowfullscreen></iframe>

Санжар Тошпўлатов, Ёқубжон Мелибоев, Улуғбек Тўхтаев (видео), ЎзА