Навоий вилояти Адлия бошқармасида ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ва судлар терговчилари, маҳаллалардаги профилактика инспекторлари, адвокатлар учун суд экспертиза фаолиятига оид масалаларга бағишланган семинар ташкил этилди.
Унда Хадича Сулаймонова номидаги Республика суд экспертизаси маркази раҳбари Акрам Халилов тизимдаги янгиликлар, суд экспертиза ташкилотларининг жиноятчиликни олдини олиш ва уни фош этишдаги ҳамда фуқароларимизнинг ҳуқуқ ва манфаатларини кафолатли ҳимоя қилинишидаги ролини янада ошириш борасида амалга оширилаётган ишлар ҳақида маълумот берди.
Таъкидланганидек, юртимизда илк бор нодавлат ташкилотлар томонидан суд-экспертлик фаолиятини амалга оширишнинг ҳуқуқий асослари яратилиб, ҳозирда 30 дан ортиқ нодавлат суд экспертлари фаолияти йўлга қўйилган. 2022 йилда қабул қилинган тегишли қонун билан адвокат сўрови асосида иқтисодий, фуқаролик ва маъмурий иш юритишда экспертиза ўтказиш ҳуқуқи берилди. Бу ўз навбатида судда тарафларнинг тортишув институти тўлақонли таъминланишига асос бўлиб хизмат қилмоқда.
– Бугунги кунда давлат ва нодавлат суд-экспертиза ташкилотлари томонидан шартнома асосида жисмоний ҳамда юридик шахсларнинг мурожаатларига мувофиқ ўтказилиши мумкин бўлган 51 турдаги суд экспертизаси тадқиқотлари рўйхати тасдиқланган, – дейди А.Халилов. – Бундан ташқари, марказимизда Суд-экспертлик илмий-тадқиқот институти фаолияти ташкил этилди. Марказда олиб борилган илмий-тадқиқот ва амалий ишлар натижасида кейинги 4 йилда 20 та янги экспертиза турлари яратилиб, суд экспертлик амалиётига татбиқ этилди ва натижада суд экспертлик турлари 44 тадан 64 тага ошган бўлса, мутахассислик йўналишлари 106 тага етди.
Бугунги кунда марказда 12 та ихтисослаштирилган бўлим ва лабораторияларда ҳамда 12 та ҳудудий бўлимларда экспертиза тадқиқотлари ўтказилиб келинмоқда. Шунингдек, “Е-экспертиза” электрон ахборот тизими яратилиб, экспертлар ҳамда экспертиза тайинловчи органлар ўртасида фаолиятни ва ҳужжат алмашинувини рақамлаштириш имконияти яратилган.
Суд ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар, жисмоний ва юридик шахсларнинг суд экспертиза хулосаларига бўлган эҳтиёжларини қаноатлантириш ҳамда уларга янада қулайлик яратиш мақсадида Самарқанд вилоятида Одам ДНКси суд-биологик экспертизаси, Материаллар, ашёлар ва буюмлар криминалистик экспертизаси лабораториялари, Хоразм ва Фарғона вилоятида эса Одам ДНКси суд-биологик экспертизаси лабораториялари ишга туширилди. Жорий йилда эса Сурхондарё вилоятида Одам ДНКси суд-биологик ҳамда Материаллар, ашёлар ва буюмлар криминалистик экспертизаси лабораториялари фаолияти йўлга қўйилади.
Марказда “DNA эxpert” автоматлаштирилган дастурий комплексидан иборат бўлган ДНК маълумотлар базаси ишлаб чиқилган бўлиб, унга бир неча туркумлар бўйича жами 40 мингдан ошиқ генотиплар киритилган.
Семинарда “Е-экспертиза” электрон ахборот тизими ҳақида маълумот берилди.
Тадбир сўнггида иштирокчилар ўзларини қизиқтирган саволларга атрофлича жавоб олди.
А.Бўриев, ЎзА мухбири