2021–2023 йилларда мамлакатимиз ҳудудига қиймати қарийб 2 миллиард сўмлик 300 мингдан ортиқ пиротехника буюмларини ноқонуний олиб кириш ҳолатлари аниқланган. Тезкор-профилактик тадбирлар ва рейдлар давомида 42 миллиондан ортиқ пиротехника буюмлари олиб қўйилган.
Айтиб ўтиш керакки, пиротехника буюмларининг қонунга хилоф равишдаги муомаласи билан боғлиқ ҳуқуқбузарликлар бўйича Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 185-1-моддасида жавобгарлик чоралари белгиланган.
Лекин мазкур модданинг диспозициясида пиротехника буюмларининг қонунга хилоф муомаласини ташкил этувчи ижтимоий хавфли қилмиш учун бир хил жавобгарлик белгиланган. Яъни, пиротехника буюмларидан ноқонуний фойдаланиш, хавфсизлик талабларига жавоб бермайдиган жойларда сақлаш, ишлаб чиқариш, тайёрлаш, Ўзбекистон ҳудудига олиб кириш ёки олиб чиқиш ёхуд ўтказиш учун бир хил жарима белгиланган.
Бундай тоифадаги ҳуқуқбузарлик содир этилганда уни келтириб чиқарган оқибатлар ҳисобга олинган ҳолда жазо тайинланмаслиги унинг олдини олишда ўз самарасини бермаяпти.
Бу Сенатнинг Мудофаа ва хавфсизлик масалалари қўмитаси мажлисида қайд этилди.
Шу боис, “Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига пиротехника буюмларининг қонунга хилоф муомаласи учун жавобгарликни кучайтиришга қаратилган ўзгартиришлар киритиш ҳақида”ги қонун ишлаб чиқилди.
Қонун билан Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 185-1-моддасида белгиланган ҳуқуқбузарлик белгиларининг ҳар бирини алоҳида қисмларга ажратган ҳолда, ҳар бир қилмиш учун алоҳида санкция белгиланмоқда.
Яъни, мазкур модданинг биринчи қисмида пиротехника буюмларидан қонунга хилоф равишда фойдаланганлик учун, иккинчи қисмида уларни ноқонуний ишлаб чиқарганлик, тайёрлаганлик, сақлаганлик, ташиганлик, жўнатганлик, олиб чиққанлик учун, учинчи қисмида эса пиротехника буюмларини ўтказганлик ва Ўзбекистон Республикаси ҳудудига олиб кирганлик учун жавобгарлик белгиланиши билан бир қаторда улар кучайтирилмоқда.
Сенат томонидан пиротехника билан боғлиқ салбий ҳолатларнинг олдини олишга доимий эътибор қаратилмоқда. Бу борада Мудофаа ва хавфсизлик масалалари қўмитаси томонидан масъул тузилмаларга сенатор сўрови ҳам юборилган. Бунинг натижаси ўлароқ, пиротехника буюмлари қонунга хилоф муомаласининг олдини олишга қаратилган янада таъсирчан жавобгарлик чоралари белгиланган мазкур қонун лойиҳаси ишлаб чиқилди.
Н.Абдураимова, ЎзА