Навоий вилоятида 2022 йил пахта ҳосили учун 31 минг 655 гектар майдонга чигит экилган бўлиб, айни кунларда ғўзалар 1-2 тадан 10 тагача кўсак туккан.
Эртанги ҳосилнинг баракали бўлиши эса агротехник тадбирларнинг сифатли ва ўз вақтида ўтказилишига боғлиқ.
Маълумки, июль ойи ғўза парваришида зараркунандаларга қарши курашиш, ғўза майдонларини бегона ўтлардан тозалаш каби муҳим агротехник тадбирларни ўз ичига қамраб олади. 1 июлдан 30 июлгача давом этадиган “Долзарб 30 кунлик” даврида Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Агросаноат мажмуи устидан назорат қилиш Инспекцияси вилоят бошқармаси ва туман бўлимлари томонидан ғўза майдонларига кимёвий ишлов бериш, зараркунандаларга қарши курашиш ва бошқа агротехник тадбирларни ўз вақтида амалга оширилиши юзасидан назорат олиб борилмоқда.
Бугунги кунда вилоятда 12 та биолаборатория фаолият кўрсатмоқда. Жорий йилда зараркунандаларга қарши биологик усул билан кураш учун 163 килограмм трихограмма, 72 миллион дона бракон ва 160 миллион дона олтинкўз ишлаб чиқариш режалаштирилган бўлиб, фермер хўжаликлари пахта майдонларига етказиб берилмоқда.
– Ўргимчак кана ғўзанинг ашаддий зараркунандаси ҳисобланиб, пахта далаларида кенг тарқалган, – дейди “Ўзагроинспекция” Навоий вилояти бошқармаси ахборот хизмати раҳбари Зулфия Бобоева. – Мутахассисларнинг таъкидлашича, кана асосан баргларнинг орқа томонига жойлашиб олиб, барг ширасини сўриб шикаст етказади.
У баргни жуда ингичка кулранг иплари билан ўрайди. Зарарланган баргларнинг устки томонида оч тусли, қаттиқ, зарарланган жойларда қўнғир ва қизғиш тусли доғлар пайдо бўлади. Ўргимчак кананинг зарар келтириши унинг ғўзага тушиш муддатига боғлиқ. Қанча эрта тушса, шунча кўп ўсимлик зарарланади. Ҳимоя чоралари ўз вақтида ўтказилмаса, ҳосил 20-30 центнергача йўқотилиши мумкин.
Олиб борилган таҳлилларга кўра, вилоят бўйича жами 713 гектар ғўза майдони ўргимчак кана билан зарарланган бўлса, мазкур зараркунандага қарши 1682 гектар майдонда кимёвий ишлов бериш тадбири ўтказилган. Шунингдек, қандала зараркунандаси билан 349 гектар майдон зарарланган бўлиб, унга қарши 705 гектар майдонга кимёвий ишлов берилган.
Жорий йилда Кармана туманида 5240 гектар майдонга чигит экилган бўлиб, зараркунанда ҳашоротларга қарши 504 гектар ғўза майдонида биомаҳсулотлар билан ишлов берилган.
– Биолабораториямизда трихограмма, олтинкўз, бракон биомаҳсулотлари ишлаб чиқарилади, – дейди “Зарафшон пахтасервис” МЧЖга қарашли биолаборатория мудири Дилафрўз Шарипова. – Ҳудуддаги 52 та фермер хўжалиги билан шартнома тузганмиз.
Бугунги кунда ғўза майдонлари учун кўсак қурти зараркунандасига қарши бракон биомаҳсулотини етказиб беряпмиз. Сентябрь ойига қадар яна 1000 гектар ғўза майдонига етадиган кўсак қурти ва ўргимчаккана биомаҳсулотларимиз захираси яратилган.
Назорат тадбирлари давомида ғўза агротехникасида камчиликларга йўл қўйган, кимёвий ишлов бериш ишларини ортга сурган фермер хўжаликлари аниқланиб, уларни бартараф этиш юзасидан тегишли чоралар кўрилмоқда. Жумладан, мавсум бошидан буён фермерларга 294 та ёзма кўрсатма, 67 та огоҳлантириш берилган. Ҳокимлик ва ташкилотларга 3 та тақдимнома киритилган. Маъмурий материаллар сони эса 14 тани ташкил этади.
Абдували Бўриев, ЎзА