Аввал хабар қилинганидек, Ҳиндистонда ишлаб чиқарилган “Док-1 макс” дори воситасининг қабул қилиниши туфайли норасида 65 нафар болажоннинг ўлими билан тугаган ноҳуш воқеа кузатилди ва жамиятимизда бу катта резонанс берди. Ушбу воқелар билан боғлиқ жиноят ишига алоқадор масъул шахслар қонун олдида жавоб бермоқда. Лекин, воқеа қурбонларини энди ҳаётга қайтариб бўлмайди.

Шунинг учун бугун бундай холатларнинг олдини олишда юртимизда дори воситаларининг кириб келиши, тасарруф этилиши билан боғлиқ жараёнлар такомиллаштирилмоқда. Хусусан, эндиликда GMP стандарти талабига жавоб бермайдиган ишлаб чиқарувчилар дори воситаларининг республика тиббиёт амалиётига қўлланишига рухсат берилмайдиган бўлди. Айниқса, дори воситалари таркибини чуқур текшириш назорати кучайтирилди. 

- Бизни лабораториямиз дори воситаларининг фармакотоксилогик таҳлилларини ўтказади, - дейди Фармацевтика маҳсулотлари хавфсизлиги маркази лаборатория мудири Мукаррам Эргашева. – Бу синовлар асосида биз хулоса берамиз. Бу восита тиббиётда қўллаш мумкин ёки мумкин эмаслиги хусусида. Ўша пайтда “Док-1 макс” текширувида айрим хатоликларга йўл қўйилган... (давоми видеода) 

Айтиш керакки, 2023 йилда Фармацевтика маҳсулотлари хавфсизлиги марказига ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари ва тиббиёт ташкилотлари ҳамда фуқаролар томонидан дори воситалари ва тиббий буюмларни экспертиза қилиш юзасидан 1671 та мурожаат келиб тушган.

<iframe width="650" height="420" src="https://www.youtube.com/embed/8ZXIdLu7zB8" title="“Dok-1 maks” voqeasi qaytarilmasligi uchun nima choralar koʻrilmoqda?" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" allowfullscreen></iframe>

Ушбу мурожаатлар асосида тақдим қилинган фармацевтика маҳсулотлари ўрнатилган тартибда лаборатория текширувидан ўтказилганда 6 304 турдаги дори воситаларининг тиббиёт амалиётида қўллаш мумкин эмаслиги аниқланди. 

Шунингдек, 2288 турдаги дори воситаларининг мувофиқлик сертификатлари мавжуд эмаслиги, 241 турдаги дори воситалари ёрлиқлаш кўрсаткичи бўйича номувофиқлиги, 152 турдаги дори воситалари яроқлилик муддати ўтганлиги ҳамда 68 турдаги дориларнинг қалбакилаштирилганлиги аниқланган.

Шу ўринда бир мулоҳаза. Олинган маълумотларга кўра дунёда инсон организмига кучли таъсир этувчи 3 миллиондан зиёд заҳарли моддалар мавжуд бўлиб, дори воситалари таркибида уларни аниқлаш машаққатли жараён. Бу борада халқимиз саломатлигининг мустаҳкам қалқони бўлган Фармацевтика маҳсулотлари хавфсизлиги марказининг моддий техник базасини энг сўнгги русумдаги асбоб-ускуналар билан таъминлашда давлат томонидан етарлича эътибор қаратиб келинмоқда. 

Шу билан бирга фармацевтика маҳсулотларига аҳоли ўртасида бўлган талаб йил сайин ортиб бормоқда. Жумладан, жорий йилда 1319 номдаги фармацевтика маҳсулотлари давлат рўйхатидан ўтказилди. Маҳаллий ишлаб чиқарувчиларнинг 204 номдаги дори воситаси, 44 номдаги тиббий буюм ва тиббий техникаси шунингдек, хорижий ишлаб чиқарувчларнинг 214 номдаги дори воситаси, 857 номдаги тиббий буюм ва тиббий техникаси давлат рўйхатидан ўтказилди.

Санжар Тошпўлатов, Аброр Содиқов (видео), ЎзА