Жорий йил республикамизда 878 минг гектар майдонга уруғлик чигит қадалиши режалаштирилган бўлиб, шундан, ўтган йили экилган 18 хил хорижий пахта навидан истиқболли деб топилган, иқлим ва ерларимизга мос навлари танлаб олиниб, уруғчилиги ташкил этилганди ва ана уруғлар жорий мавсумда 20 фоиз пахта майдонларига экилиши белгиланди.
Яна 20 фоиз майдонда маҳаллий ғўза навлари юқори самарадор интенсив агротехнология асосида 76х10 қўшқатор схемада 240 минг кўчат сони билан плёнка остига экилади. Қолган 60 фоиз ерга илмий асосланган нав жойлаштириш режаси асосида ҳудудларнинг тупроқ-иқлим шароитидан келиб чиқиб, яъни шўрланиш, сув таъминоти, сизот сувларининг нисбати, касаллик “ўчоқлари” омилларини ҳисобга олган ҳолда тиндирилган уруғлик, маҳаллий ғўза навлари экилади. Бунда 90 см схемадан бутунлай воз кечилади.
Шунингдек, қўшимча тарзда 2025 йил ҳосили учун яна 150 минг гектар пахта майдонига хорижий 12 хил ғўза нави уруғлиги чет давлатларидан олиб келиниб экилиши ва тажриба-синов ишларининг ташкил этилиши режа қилинмоқда.
- Маълумки, Президентимизнинг 391-сонли қарорларига асосан 2024 йилда 18 хил хорижий ғўза навлари, жами 2475 тонна уруғлик Хитой, Ҳиндистон, Туркия ва АҚШдан олиб келиниб, пахта-тўқимачилик кластерлари ва фермер хўжаликларининг ер майдонларига экилди, - дейди Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий маркази директори Шуҳрат Отажонов. – Қарорга асосан бу пахта экиладиган майдонларнинг 10 фоизини ташкил этганди. Ана шу хорижий ғўза навларини етиштириш натижаларини таҳлил қилсак, Хитойдан келтирилган навлар тезпишарлиги, толаси, ҳосилдорлиги ва бошқа кўрсаткичларга кўра ижобий натижаларга эришилди.
<iframe width="650" height="420" src="https://www.youtube.com/embed/sYfft-EhDKE" title="Bu yilgi paxtachilikda nima o‘zgaradi?" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" referrerpolicy="strict-origin-when-cross-origin" allowfullscreen></iframe>Ҳозирда хорижий пахта навларидан жамғарилган 17.5 минг тонна уруғлик тайёрланмоқда. Бунда, аввало, сифатли қайта ишлаш ташкил этилиб, марказлашган ҳолда Бухоро, Наманган, Тошкент ва Жиззах вилоятларида лазерли фотосепаратор ёрдамида уруғликлар сараланади. Шунингдек, уруғнинг унувчанлигини ошириш мақсадида микробиологик препаратлар ҳам параллел равишда қўлланилади. Бундан ташқари, нав тозалигини баҳолаш учун хориждан келтирилган уруғлар замонавий лабораторияларда молекуляр-генетик жиҳатдан таҳлил қилинади.
Хуллас, ўтган мавсумда хорижий навларнинг синовлари натижалари умумлаштирилиб, истиқболли деб топилганлари деҳқонларимизга тавсия этилади.
Санжар Тошпўлатов, Улуғбек Тўхтаев, ЎзА