Бухоронинг олис Қоракўл тумани “Қулончи” маҳалла фуқаролар йиғинида яшовчи Мевагул момо Назарова бу йил 91 ёшни қаршиламоқда. Умри меҳнатда, қишлоқ хўжалиги соҳасида ўтган момо ҳамиша юрт равнақи йўлида хизмат қилди.
1934 йил 1 июлда Олот туманида таваллуд топган Мевагул момонинг айни болалик чоғлари машъум уруш йилларига тўғри келган. Кекса онахон бугунги тинч-осойишта, тўкинчилик, тўқчилик кунларига шукрона айтар экан, азоб-уқубатда ўтган болалигини оғир хўрсиниш билан эслайди:
— Уруш бошланганда 6-7 ёш бола эдим. Эс-эс биламан, жуда қийин дамлар эди. Ота-онамизга 6 фарзандни боқиш осон бўлмаган. Ҳаммамиз еб-ичадиган, киядиган, ўқийдиган ёшда эдик. Онам раҳматли бизга қумўтининг донини эзиб, майдалаб, атала пишириб берарди, нон қилардилар. Бу нондан камроқ ердик. Чунки ошқозонга ёмон таъсир қилиши мумкин эди. Отам раҳматли Туркманистоннинг Чоржўйидан тайёр хамир олиб келардилар. Онам ўша хамирга барра беда ўтини қўшиб нон ёпарди. Ўт қўшишининг сабаби нон тўйимли бўлиши, 1-2 кунга етиши учун эди. У пайтларда гўшт деярли емас эдик. Сигиримиз бор эди, сут-қатиқ бўлиб турсин деб, шунга кўз тикиб боқардик.
Бир ёқда етар-етмасчилик, очарчилик, бир томондан эса урушга кетганлардан қора хат келиши ёки бировларнинг жанг майдонларидан ногирон бўлиб қайтаётгани одамларнинг руҳиятини чарчатган, ҳолдан тойдирган эди. Ана шундай вазиятларда айримлар бир-бировининг уйидан нонини, буғдойини ўғирлаш ҳолатлари бўлган. Отам раҳматли буғдой экиб, йиғиб олган 4 қоп буғдойини уйимизнинг бурчагидаги икки деворнинг орасига қўйиб, баъзан кечалари устида қоровуллик қилиб ётар эди. Зарур бўлганда бир-икки челак буғдой олиб ишлатардик.
Кетма-кет болалар устимиз юпун, бир аҳволда бўлганмиз. На оёғимизда оёқ кийим, на устимизда кийим бўлмаган. Опа-сингил, ака-ука кийимларимизни алмашиб киярдик. Мактабга борган вақтимиз борардик, боролмаган вақтимиз эса уй ишлари, дала ишлари билан овора бўлардик. Кўп қийинчиликларни, азобларни кўрдик. Урушга кетганларнинг кўпчилигидан қора хат келган, айримлари дараксиз кетган. Тирик келганлари ҳам қўлидан, оёғидан ёки кўзидан ажралиб, ногирон ҳолатда қайтган.
Урушдан кейинги йиллар ҳам осон кечмаган. Одамлар ўзини тиклаб олиши, ҳам руҳий, ҳам жисмоний томондан ўзига келиши, бир ёқдан бир аҳволда қолган колхозларни тиклаш ишлари — ҳаммаси одамларнинг метин иродасини яна бир бор синовдан ўтказган.
Болалигимдан меҳнатда суягим қотган. Оила қуриб, кетма-кет 9 фарзандни дунёга келтирдим. Аммо ёш болали, эмизикли бўлган вақтимда ҳам колхоз ишларидан бўшамадим. Хўжайиним билан бирга 20 йилдан ортиқ пилла боқдик, яна кўп йиллар давомида эртадан кечгача, баҳордан то қишгача пахта даласида бўлдик. Оғир ва давомли меҳнат билан умримиз ўтди.
Бугун шукрки, фарзандларимиз, невара-эвараларимиз қийинчилик кўрмасдан тўқчиликда, тинчлик-осойишталикда яшашяпти. Егани олдида, емагани орқасида, зориқмасдан ўсяпти. Ана шу кунлар шукронасини қилиб яшаш, яратилган шароитлардан фойдаланиб, ўқиш, олиму зиёли бўлиш керак. Бизга ўқиш ҳам, тўкин-сочин шароитда ўсиш ҳам насиб этмади. Фарзандларимиз ёмонлик, қийинчилик кўрмасин, юртимиз тинч бўлсин деб, шу кунларга етказганига шукрлар айтиб, эртаю кеч дуодамиз, — дейди Мевагул момо.
Дарҳақиқат, Мевагул момо сингари эл-юрт равнақи йўлида меҳнат қилган нуроний онахон ва отахонларимиз, Иккинчи жаҳон урушида қозонилган ғалабага ҳисса қўшган қаҳрамонлар, фронт ортида хизмат қилган фахрийлар бугун юртимиз ардоғида. Миллат фидойиларининг мардлиги, қаҳрамонликлари, меҳнатсеварлиги, сабр-матонати, жасорати ёшларга ибрат қилиб кўрсатишга арзигуликдир.
9 май – Хотира ва қадрлаш куни умумхалқ байрами, шунингдек, Иккинчи жаҳон урушида қозонилган ғалабанинг 80 йиллиги муносабати билан ўтказилаётган тадбир ва учрашувларда уруш қатнашчиларининг қаҳрамонликлари, нуронийларнинг эзгу ишлари, заҳматли меҳнатлари ёдга олиниб, уларга ҳурмат кўрсатилаётгани эътиборга молик.
Муҳтарама Комилова, ЎзА