Ўтган аср аввалида юртимизда вужудга келган жадидчилик ҳаракатининг йирик намояндаларидан бири, шубҳасиз, Абдурауф Фитрат эди. Миллий истиқлол йилларида Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон Республикаси давлат мукофоти билан тақдирланган алломанинг ҳаёти ва фаолиятини ўрганиш, тадқиқ ва тарғиб этиш ўз даври учун нечоғли аҳамият касб этган бўлса, бугунги кун учун ҳам шундай муҳимдир.

Фитрат фаолиятининг асос нуқтасини – негизида ижтимоий озодлик ғояси бўлган эркинлик ва демократик давлатнинг янги концепцияси ташкил қилади. Бу эса, ўз навбатида, унинг ижтимоий-сиёсий фаолияти билан чамбарчас боғлиқ.

Фитрат Бухорода анъанавий исломий таълим олган. Шу сабабдан ҳам ўз даврининг бошқа зиёлилари каби унинг 1910 йил Истанбулга кетгунига қадар даврини қамраб олган илк сиёсий, ижтимоий ва ғоявий соҳалардаги фаолияти бошданоқ исломий тафаккурга асосланди. Туркияда ўқиш ва турли ишлар билан шуғулланган йилларда эса (1910–1914) унинг фикрий ўсиши ислом тафаккурига янада кучлироқ боғланди.

Абдурауф Фитрат шубҳасиз ХХ аср биринчи чораги Марказий Осиё зиёлиларининг энг кўзган кўринган ва таъсир доираси кучли бўлган вакилларидан бири ҳисобланади.  

"Жадидлар — миллат қаҳрамонлари" лойиҳасининг бу галги сони ёзувчи, шоир, журналист, сиёсий арбоб ва Туркистон жадидчилигининг ғоявий етакчиларидан бири сифатида танилган — Абдурауф Фитратга бағишланади.

Батафсил

<iframe width="640" height="480" src="https://www.youtube.com/embed/iRiy1vKp_s0?si=edj2X_e5ywlS7N0k" title="YouTube video player" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" referrerpolicy="strict-origin-when-cross-origin" allowfullscreen></iframe>

 

М.Турдалиева, А.Аҳмедов (ЎзА)