31 mart kuni "O‘zbekiston va Vengriya: ikki tomonlama va mintaqalararo hamkorlikning istiqbollari" mavzusida ekspertlarning birinchi o‘zbek-venger onlayn-konferensiyasi bo‘lib o‘tdi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Strategik va mintaqalararo tadqiqotlar instituti Vengriyaning yetakchi tahlil markazi – Vengriya Tashqi ishlar vazirligi huzuridagi Tashqi ishlar va savdo instituti bilan birgalikda tashkil etgan muloqotda Vengriyada akkreditatsiyadan o‘tgan O‘zbekistonning Avstriyadagi elchisi Abat Fayzullayev, Vengriyaning O‘zbekistondagi elchisi Peter Santo, Turkiy Kengashning Vengriyadagi vakolatxonalari boshlig‘i Yanosh Xovari, tashqi ishlar vazirligi huzuridagi Vengriya tashqi ishlar va savdo instituti direktori Marton Ugroshda, shuningdek ikki mamlakat "aql markazlari" tahlilchilari ishtirok etdilar.
Videokonferensiya ishtirokchilarining vakillik tarkibi O‘zbekiston va Vengriya o‘rtasidagi uzoq muddatli aloqalarning hozirgi holati hamda rivojlanish istiqbollari, ikki mamlakatning Turkiy tilli davlatlar hamkorlik kengashi doirasidagi o‘zaro aloqalari, Vishegrad guruhi va Markaziy Osiyo mintaqalararo sherikligi to‘g‘risida keng fikr almashishga imkon berdi.
Tadbirni ochar ekan, SMTI direktori Eldor Aripov Vengriya Bosh vaziri Viktor Orbanning O‘zbekistonga tashrifi yakunlanishi fonida bo‘lib o‘tadigan tadbirning ahamiyati va dolzarbligini ta’kidladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, bu o‘tgan muzokaralarni tahlil qilish, erishilgan kelishuvlarni baholash va kelajak rejalarini belgilash uchun yaxshi omillardan bo‘ldi.
SMTI direktorining so‘zlariga ko‘ra, bugungi kunda Toshkent va Budapesht o‘rtasidagi munosabatlarni strategik sheriklik darajasiga ko‘tarish uchun barcha sharoitlar yaratilgan. Ikki mamlakat o‘rtasidagi har tomonlama aloqalarni mustahkamlash uchun davlat rahbarlarining qat’iy siyosiy irodasi borligi ta’kidlandi, bu hamkorlik kun tartibini yangi yutuqlar bilan to‘ldirishni kafolatlaydi.
Ushbu nuqtai nazarni to‘liq qo‘llab-quvvatlagan O‘zbekiston Respublikasining Avstriyadagi elchisi Abat Fayzullayev Vengriyadagi akkreditatsiyadan o‘tgan bo‘lib, O‘zbekiston – Vengriya sammiti to‘laqonli davlatlararo muloqotni sifat jihatidan yangi bosqichga olib chiqqanini ta’kidladi.
Diplomatning so‘zlariga ko‘ra, Vengriya Yevropa Ittifoqining O‘zbekiston bilan o‘zaro hamkorlikni strategik darajaga olib chiqqan birinchi davlati bo‘ldi. Shu bilan birga, o‘zaro aloqalarni faollashtirish istagi O‘zbekistonga tashrif buyurgan Vengriya delegatsiyasining tarkibida ham namoyon bo‘ldi.
Vengriyaning O‘zbekistondagi elchisi Peter Santo ushbu mavzuni ishlab chiqishda «Toshkent va Budapesht o‘zaro hamkorlik yo‘lining boshida turibdi va biz hali ko‘p ishlar qilishimiz kerak. Moliya sektori, iqtisodiyot va ta’lim sohalarida imzolangan loyihalar va bitimlar juda muhim, ammo hozirda qayerda ekanligimizni va istiqbollarimizni xolisona tahlil qilish uchun bir-birimiz haqida ko‘proq bilish juda muhimdir."
Shu bilan birga, Piter Santoning so‘zlariga ko‘ra, Markaziy Osiyo va Markaziy Yevropa mintaqalari juda ko‘p umumiy xususiyatlarga ega, shu jumladan, shu kabi muammolar, masalan, suv resurslarini boshqarish, mintaqalararo hamkorlik va boshqalar. Diplomat ekspertlar jamoalari o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlar ularni hal qilishning eng maqbul yo‘llarini topishga yordam berishiga ishonadi.
Shu nuqtai nazardan, SMTI direktori o‘rinbosari Sanjar Valiyev tashrifning natijalaridan biri O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Strategik va mintaqalararo tadqiqotlar instituti va Vengriya Tashqi ishlar vazirligi huzuridagi Xalqaro aloqalar va savdo Institut o‘rtasida hamkorlik to‘g‘risidagi Memorandum imzolanganiga e’tibor qaratdi. Ushbu hujjat ikki mamlakatning tahliliy va tadqiqot markazlari o‘rtasidagi hamkorlikni kengaytirish, uni yangi g‘oyalar bilan to‘ldirish va hamkorlikning uzoq muddatli rejalarini shakllantirish uchun mo‘ljallangan.
Vengriya Tashqi ishlar vazirligi huzuridagi Tashqi ishlar va savdo instituti direktori, doktor Marton Ugroshdi hamkasbining fikrlarini to‘ldirib, Memorandum imzolanishi tahliliy institutlar o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqalarni rivojlantirish uchun imkoniyatlar ochishini ta’kidladi.
Mutaxassis, shuningdek, Vengriya Yevropa va Markaziy Osiyo o‘rtasidagi aloqalarni rivojlantirishni zarur deb bilishini ta’kidladi. Bunga o‘xshash yondashuvlar va mamlakatlar o‘rtasidagi juda yaqin munosabatlar yordam berishi mumkin. Shu munosabat bilan Vengriya Yevropa Ittifoqi va Markaziy Osiyo mintaqasi davlatlari, ayniqsa, O‘zbekiston bilan hamkorlikni rivojlantirishda muhim bo‘g‘in bo‘lishi mumkin.
Vengriyadagi Turkiya kengashi vakolatxonasi rahbari Yanosh Xovari O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Vengriya Bosh vaziri Viktor Orban bilan uchrashuvi natijalarini yuqori baholab, ushbu muloqot tomonlarning mamlakatlar o‘rtasida "asosiy ko‘prik"ni qurishni boshlash istagini namoyish etganini ta’kidladi. Shu bilan birga, biz nafaqat Vengriya va O‘zbekiston, balki Markaziy Osiyo va umuman Markaziy Yevropa haqida ham gaplashamiz. Y.Xovarining so‘zlariga ko‘ra, mamlakatlar bir-birini yaxshi bilishadi.
Turkiya kengashi vakili Prezident Shavkat Mirziyoyevning "O‘zbekistonni XXI asrning muvaffaqiyatli mamlakatiga aylantirish" istagi doirasida amalga oshirilgan O‘zbekistondagi o‘zgarishlarning dinamikligini ham ta’kidladi.
SMTI yetakchi tadqiqotchisi Shahnoza Qodirova o‘z nutqida Visegrad guruhi mamlakatlari va Markaziy Osiyo o‘rtasidagi mintaqalararo sheriklik mavzusiga to‘xtalib o‘tdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, ushbu o‘zaro hamkorlik formati so‘nggi yillarda ikki mintaqa mamlakatlarining eng yuqori va ekspertlar darajalarida faol muhokama qilinmoqda.
Vishegrad guruhi formatining o‘ziga xos xususiyati o‘zgaruvchan sharoitlarga samarali moslashish qobiliyatidir. Umumiy manfaatlarni himoya qilishda jamoaviy yondashuv ijobiy natijalarga olib keladi, shu jumladan iqtisodiy sohada, to‘rtlik mamlakatlari yuqori texnologik sohalarda raqobatbardosh ustunliklarga ega bo‘lishlariga imkon beradi. Shu munosabat bilan, o‘zaro ta’sirning bunday integratsion tajribasi Markaziy Osiyoda o‘sib borayotgan mintaqaviy hamkorlik uchun juda foydali bo‘lishi mumkinligi ta’kidlandi.
Uning fikriga ko‘ra, ta’lim va inson kapitalini rivojlantirish, raqamlashtirish va ilg‘or texnologiyalardan foydalanishning dolzarb mavzulari, suv resurslarini boshqarish, farmatsevtika va biotexnologiya sohasidagi hamkorlik Markaziy Osiyo va Vishegrad mamlakatlari o‘rtasida mumkin bo‘lgan o‘zaro aloqalarning o‘ziga xos yo‘nalishlari bo‘lishi mumkin.
Uchrashuv yakunida tomonlar ikki tomonlama hamkorlik va ko‘p qirrali mintaqalararo o‘zaro munosabatlarning keng doiralari bo‘yicha doimiy ravishda muloqot va fikr almashishni davom ettirishga kelishib oldilar.