Республикамизда ер деградациясининг нейтрал мувозанатини сақлаш бўйича мулоқот қўллаб-қувватланади

Тошкентда Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги ташкилоти – ФАО Глобал экологик жамғарма томонидан молиялаштирилаётган “Ўзбекистоннинг қурғоқчиликка учраган экотизимларида яйловлар ва ўрмонларни барқарор бошқариш” лойиҳаси доирасида “Ерларни комплекс бошқаришнинг афзалликлари, ер деградациясининг нейтрал баланси кўрсаткичлари роли ва уларнинг ҳаракатлантирувчи кучлари” мавзусида семинар ташкил қилди.

Ушбу машғулот 19-22 апрель кунлари Тошкентда Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети томонидан ФАО билан ҳамкорликда ўтказилаётган “Озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлашда деградацияга учраган тупроқларнинг интеграллашган бошқаруви ва мелиорацияси: янги ёндашувлар ва ечимлар” мавзусидаги халқаро конференция дастурига киритилган.

Ер куни ҳамда университетнинг 105 йиллиги муносабати билан ташкил этилган тадбирда маҳаллий ва хорижий экспертлар, профессор-ўқитувчилар, халқаро ташкилотлар вакиллари маърузалари тингланди. Улар озиқ-овқат ва экологик хавфсизликни таъминлаш учун деградацияга учраган тупроқни комплекс бошқариш муҳимлигини таъкидлади.

Шунингдек, тадбирда тупроқ деградациясини олдини олишнинг замонавий усуллари тўғрисида маълумот берилди. Ўзбекистонда ер деградацияси омиллари, жумладан, ер деградациясининг миллий ва глобал кўрсаткичлари кўриб чиқилди.

– Халқаро ёндашув ер деградациясининг нейтрал мувозанатини қуйидаги учта асосий кўрсаткич бўйича кузатишни ўз ичига олади: ер қопламининг динамикаси, биомаҳсулдорлик динамикаси ва тупроқдаги органик углерод динамикаси, – деди лойиҳа бош техник маслаҳатчиси Наримон Нишонов. – Мен ўз тақдимотимда ҳар бир кўрсаткичнинг роли, шунингдек, уларнинг ҳаракатлантирувчи кучлари – тупроқ эрозияси ва шўрланиши, углерод секвестрацияси жараёни ҳақида батафсил гапириб бердим.

Семинарда ФАО томонидан амалга оширилаётган яна бир лойиҳа – “Марказий Осиё ва Туркиянинг қурғоқчил ва шўрланган қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариш ландшафтларида табиий ресурсларни комплекс бошқариш” доирасида мамлакатимизнинг шўрланган тупроғида экинларни етиштириш технологиялари тўғрисида ҳам маъруза қилинди.

Анжуманни ер деградациясининг нейтрал мувозанатини мониторинг қилиш бўйича халқаро стандартларни ердан фойдаланишни мониторинг қилишнинг мавжуд миллий тизимларига киритиш йўлидаги биринчи қадам деб ҳисоблаш мумкин. Глобал экологик жамғарма томонидан молиялаштирилаётган “Ўзбекистоннинг қурғоқчиликка учраган экотизимларида яйловлар ва ўрмонларни барқарор бошқариш” лойиҳаси ҳосилдорликни ошириш ва деградацияга учраган ерларни тиклаш учун ер ва ўрмон ресурсларини бошқаришнинг инновацион усулларини жорий этишга қаратилган. Бу ер деградациясининг миллий кўрсаткичини яхшилаш имконини беради, шунингдек, мамлакатда қишлоқ хўжалиги ерлари ва ўрмон экотизимларидан фойдаланиш барқарорлигини таъминлайди.

Халқаро конференция дастуридан назарий қисмдан ташқари, Наманган, Самарқанд ва Фарғона вилоятларига тупроқларни ўрганиш ва ушбу ҳудудларда қўлланиладиган қишлоқ хўжалиги технологиялари билан танишиш мақсадида дала экспедициялари ҳам ўрин олган.

Б.Худойбердиев, ЎзА