Футбол бўйича Ўзбекистон чемпионати суперлигаси ўйинларининг 3-тури Яйпаннинг “Турон” ҳамда Термизнинг “Сурхон” жамоалари ўртасидаги учрашув билан ниҳоясига етди.

Энди FIFA кунлари муносабати билан бутун жаҳон мамлакатлари футбол миллий терма жамоалари ўқув-йиғинлари ташкил этилиб, ўртоқлик ўйинларида иштирок  этишларини ҳисобга олиниб, бошқа давлатлар биринчиликлари каби Ўзбекистон чемпионатида ҳам 31 мартгача кичик танаффус юзага келади.

Ана шу салкам 2 ҳафталик танаффус пайтида суперлигадаги айниқса, қуйи ўринларга тушиб қолган клубларнинг раҳбарияти ўз жамоаларидаги вазиятни чуқурроқ таҳлил қилиб олишлари учун бу жуда муҳим фурсат.  

Бу таъкидлар, ўтган йилларда чемпионликка ва OFK кубогига даъвогар деб қаралган, бугун 14 жамоа орасида энг сўнги ўрингача шўнғиган Жиззахнинг “Сўғдиёна” клуби бош мураббийи ва раҳбариятига кўпроқ тааллуқли бўлса ажаб эмас.  

Ёрқин Назаров бош мураббийлигидаги жиззахлик футболчилар ўз майдонларида 3 та ўйин ўтказиб, 9 имкониятдан бор-йўғи 1 очко жамғарди, холос. Бу каби анти-рекорд “Сўғдиёна” кучлилар сафини тарк этган йилларида ҳам қайт этилмаган эди.  

Жиззахда ҳар қандай рақибни тиззасини қалтирата олган “Сўғдиёна” футболчилари бугун ўз уйларида ўта паст савиядаги ўйинлари билан мухлисларини қатъий эътирозларига сабаб бўлмоқда.  

Оддий, аммо каттагина тажрибага эга футбол мухлиси сифатида, “Сўғдиёна”нинг 1 ва 2-турлардаги Тошкентнинг “Бунёдкор” ҳамда “Олимпик” клублари, 3-турда эса Фарғонанинг “Нефтчи” жамоаси билан Зоминда кечган учрашувларни кузатиб, менинг назаримда, жамоада жисмоний тайёргарлиги ҳам, тактик тайёргарлиги ҳам ва ҳатто футболчиларнинг техник тайёргарлиги билан ҳам ўта паст даражада шуғулланилган, деган фикрга келишимга асос бўлди.  

Футбол жамоавий ўйин. Майдонда 11 нафар футболчи, худди шунча рақиб жамоа аъзоларига қарши мураббий томонидан аввалдан тузиб берилган кўрсатма, тактика ва қайта-қайта ишланган комбинациялар асосида ўйинни ташкил этади.

“Сўғдиёна”ни Зоминда ўтказган 3 учрашувини кузатиб, комбинациялар асосида қурилган жамоавий ўйинни кўрмадим. Мабодо бўлган тақдирда ҳам мураббий уларни футболчиларга сингдира олмаган.  

  Зоминда “Сўғдиёна”га қарши кечган 3-турда “Нефтчи” биринчи бўлимдаёқ жиззахликлар дарвозасига 2 та гол киритиб, 2-бўлимда кучларини ортиқча сарфлаб ўтирмади. Бу ҳам фарғоналиклар бош мураббийи Виталий Левченконинг ўзига хос тактикаси. Чунки 4-турни водийликлар Миржалол Қосимов бош мураббийлигидаги Олмалиқнинг ОКМК клубига қарши ўтказади. Гарчанд бу учрашув Фарғонада ўтсада, “Нефтчи”нинг ғалаба қозонишига ҳеч ким кафолот бера олмайди. Шу боис ҳам Левченко бир қатор футболчиларига катта ўйин олдидан дам бериб, 2-бўлимда захирадаги ўйинчилар кучидан фойдаланган бўлса ажаб эмас.

“Сўғдиёна”нинг 4-турдаги рақиби бугунги кунда чемпионликка энг асосий даъвогар деб қаралаётган (гарчи 3-турда Тошкентда “Пахтакор”дан енгилган бўлсада)  “Навбаҳор” жамоасига қарши Наманганда майдонга тушади. Бу учрашувда жиззахликларнинг йирик мағлубиятга учрашлик эҳтимоли кутиб турибди, дейишга тўла асослар бор. Сабаби, менинг назаримда Ёрқин Назаров “Сўғдиёна”да жамоавий ўйинни шакиллантира олмаган. Қанотларда жарима майдонига ҳаволатиб тўп узатиш (яна рақиб футболчиларининг 90 фоизи ўз жарима майдонида бўлганида), комбинацион ўйинни англатмайди.  

Шу ўриндан, “Сўғдиёна” – “Нефтчи” ўйнинидан кейинги жиззахликлар бош мураббийи Ёрқин Назаровнинг матбуот анжуманида берган, “Биринчи бўлимда гол киритилган вазиятда контсентратцияни йўқотдик. Бу вазиятда футболчилар диққатлик билан ҳаракат қилишлари керак эди. Футболчиларимга ўйин бўйича ҳеч қандай эътирозим йўқ. Ҳаракат қилишмоқда, омад келмаяпти”, деган ўйинга берган изоҳини келтириб ўтишни жоиз топдим.

Мураббийнинг ўзи футболчиларга ўйин учун аниқ кўрсатма бермагандан кейин, уларга қандай ҳам эътироз билдирсин? Омадга келадиган бўлсак, жаноб мураббий омад  ҳаммага ҳам эмас, кучлиларга келади.

Ҳозир “Сўғдиёна” таркибида, ўтказилган 3 ўйиндан хулоса қилиб, ўз фикрларимни айтадиган бўлсам, жамоа таркибида учрашувларда бутун борини бериб ўйнайдиган 2-3 нафар футболчини кўрсатиш мумкин, холос. Уларнинг бири аллақачон 40 ни қоралаб қўйган, иккинчи ёшлигини ўтказаётган – Жасур Ҳасанов бўлса, яна бири – жорий мавсум жиззахликлар таркибига келиб қўшилган, у ҳам 35 ёшга бориб қолган Санжар Шоахмедов.  

Бир неча йиллардан буён “Сўғдиёна” шарафини ҳимоя қилиб келаётган Искандар Шойқулов, Жавоҳир Қаҳрамонов, Милан Митрович, Марко Колакович, Хислат Халилов, Аюбхон Нўмонов каби иқтидорли, бу йилги чемпионатда жиззахликлар таркибига келиб қўшилган Станислав Андрейев, Алишер Салимов, Улуғбек Абдуллаев каби футболчиликда профессионаллик мақомига эришиб бўлган ўйинчилар эса ўзларнинг имкониятлари даражасидан анча паст ўйин кўрсатяпти.

Лекин, Ёрқин Назаров жамоага хориждан таклиф қилган Тарик Исич ҳамда Россия чемпионатидан Сердер Сердеровлар билан кескинроқ шуғулланиб, уларга талаб кучайтирилмаса, уларнинг ўйини яхши томонга ўзгариши қийин.  

Аммо, “Сўғдиёна” маъмурлари, албатта бош мруббийнинг таклифи билан, гарчанд Белгияда таваллуд топган бўлсада, болқонлик ҳужумчи Дзенан Зажмовични “фалон” пулга сотиб олиб, энди бармоғини тишлаб ўтирган бўлса, ажаб эмас. Бугунги ўзимизни пролигадаги ўртамиёна жамоа ҳужумчиси ҳам ундан бир бош зиёд ўйин намойиш этишига ишончим комил.

“Сўғдиёна” профессионал футбол клубидан Ёрқин Назаров ёки яна кимларнингдир кетиши ҳеч қанақа манфаат келтирмайди. Лекин бу гапларни, ўзбек футболига кўплаб иқтидорларни етказиб берган Жиззах футболининг ўтмиши, бугуни ва келажагига ичим ачиганидан, унга бефарқ эмаслигимдан ёзяпман.

Футболда, агар ғалаба қозонилса, бутун жамоанинг меҳнати дейилади, мабодо мағлубиятга учралса, мураббий айбдор бўлади, деган гап бор. Чунки мураббийга жуда кўп нарса боғлиқ. 2021 йилги чемпионатда Улуғбек Бақоев раҳбарлигида таркибида бирор нафар миллий терма жамоа аъзоси бўлмаган “Сўғдиёна” чемпионатимизда кумуш медалларни қўлга киритиб, 2022 йилда OFK кубогида ҳам ажойиб ўйин кўрсатди.  

Жорий йилги чемпионат бошланишига озроқ вақт қолганда “Бунёдкор”да бош мураббийликни қабул қилиб олган Мурод Отажонов, деярли таниқли бўлмаган футболчиларсиз бу йилги чемпионатда кўрсатаётган ўйини, ҳар бир жамоага қарши танлаётган тактикасига қараб, мавсум сўнгида медалли ўринларни бирини эгалласа ҳеч ҳам шубҳаланмаган бўлардим. Чунки мана 3 турдирки, Муроднинг имзоси “Бунёдкор” ўйинида яққол кўриняпти.  

Назаримда, агарда клуб маъмурияти вақтида керакли чора-тадбирларни кўрмаса, ўтган йилги Самарқанд “Динамо”сининг бошига тушган “оғриқ”, бу йил “Сўғдиёна” маъмурлари ва мухлисларини гаранг қилиши шубҳасиз.  

Мен ушбу мақолани ўз шахсий қарашларим, кўп йиллик футбол мухлиси сифатида пайдо бўлган тажрибаларим асосида ёздим. Унга кимдир қўшилиши, кимлардир қўшилмаслиги мумкин. Ҳар ҳолда ҳар кимнинг ўз фикри, ўз қарашлари бўлиши керак.

Аммо, “Сўғдиёна” ўйинининг пастга қараб бу шўнғишида, ҳатто келгуси мавсум пролигада ҳам жон сақлаб қолиши амри-маҳол бўлиб қолади.

А.ҚАЮМОВ, ЎзА