Аргентина жамоаси тарихида учинчи марта футбол бўйича жаҳон чемпиони бўлди.
Франция жамоаси билан бўлган финал ўйинида асосий вақтда ғолиб аниқланмади, ҳисоб 2:2 билан тугади, экстра бўлимларда жамоалар яна биттадан гол уриб, ниҳоят 11 метрлик пенальтилар уришга етиб бордилар. Бу баҳсда жанубий америкаликларнинг қўли баланд келди.
Аргентина жаҳон кубогини қўлга киритиш бўйича икки мартадан мундиал ғолиби бўлган Франция ва Уругвайдан ўзиб кетди. Бразилия ҳамон беш марта чемпионлиги билан етакчилик қилмоқда. Германия ва Италия эса тўрт мартадан ғолиблик нашидасини сурганлар.
Жанубий америкалик футболчилар гуруҳ ўйинларида Польша, Мексика ва Саудия Арабистони устидан ғалаба қозониб, 1/8 финал босқичида Австралияни 2:1 енгдилар. Чорак финалда асосий матчдан кейинги пенальтилар сериясида Нидерландияни, ярим финал босқичида Хорватияни 3:0 ҳисобида мағлуб қилдилар.
Аргентиналик Лионель Месси ва Диего Марадонналар бир жаҳон биринчилигида бештадан ошиқ гол уриш ва 20 дан зиёд гол уриш вазияти яратиб беришга эришишган.
Месси бутун футбол карьераси давомида илк марта жаҳон чемпиони бўлишга эришди. У кечаги ғалабасини Аргентина халқига бағишлади.
Месси Қатардаги турнирда энг яхши ўйинчи, деб топилди. У «ЖЧ-2022»да еттита гол урди, етти матчда учта аниқ узатма берди.
Қатар Амири Тамим бин Ҳамад аль-Тани Мессига жаҳон кубогини топшириш маросимидан аввал арабларнинг анъанавий кийими – биштни унга совға қилди.
Месси етти марта «Олтин тўп»га соҳиб, бу борада у рекордчи. Роналду беш марта «Олтин тўп» олган, аммо у жаҳон чемпиони бўлолмаган.
Франция дарвозабони Уго Льорис «тарихимизда энг оғир дамлар бўлди. Биринчи бўлимда ўйинни тўлиқ бой бердик. Аргентина адолатли равишда ҳисобда олдинга чиқиб олди. Иккинчи бўлимда Килиан Мбаппе талантини кўрсатди. Умуман олганда, бу матчни боксчиларнинг баҳсига солиштириш мумкин», деб шарҳлади жамоасининг мағлубиятини.
Дохада жамоасини қўллашга етиб борган Президент Эммануэль Макрон бош тренер Дидье Демашадан лавозимини тарк этмасликни сўраган.
Мағлубиятига қарамасдан Франция ҳужумчиси Килиан Мбаппе турнирда саккизда гол уриб, 1958 йилдан бери «Олтин тўп»га эга бўлган илк футболчи бўлди.
Ўша йили Франциянинг Жюст Фонтейн олтита матчда 13 та гол уриб, энг яхши ҳужумчи мақомига сазовор бўлган эди.
Мбаппе ҳам жаҳон биринчилиги финалида энг кўп гол уриб, бу совринни олди. Ҳужумчи 2018 йилда Хорватияга битта гол урган бўлса, Қатарда Аргентина билан матчда хек-трик натижага эришди.
«ЖЧ-2022» финал матчини Франция давлати раҳбари Макрондан ташқари, Туркия етакчиси Режеп Таййип Эрдоған, Хорватиянинг собиқ Президенти Колинда Грабар-Китарович, шунингдек, америкалик тадбиркор, «Twitter» компанияси соҳиби Илон Маск Қатар билан бирга томоша қилдилар.
Мундиалдан рақамлар…

Қатардаги жаҳон чемпионатида ҳаммаси бўлиб 172 та гол урилди. Бу кўрсаткич аввалги мундиалларда қайд этилмаган эди.
1998 ва 2014 йиллардаги жаҳон чемпионатларида 171 тадан дарвозалар ишғол қилинган эди.
Турнирнинг бомбардири этиб, франциялик 23 ёшли ҳужумчи Мбаппе эълон қилинди. У еттита ўйинда саккизта гол урди, шунингдек, у Австралия ва Польша дарвозаларига гол уришда аниқ узатмалари билан ёрдам берди.
Мбаппе мундиалларда гол уриш бўйича аргентиналик Месси ва бразилиялик Пелега етиб олди. Бу футболчиларнинг ҳар бири 12 тадан гол уришган эди.
35 ёшида жаҳон чемпионатларида гол урган ёлғиз Месси эмас, швециялик Нильс Лидхольм айнан шу ёшида Бразилия дарвозасини аниқ нишонга олган.
Месси кечаги голлари билан машҳур Пелега гол уриш рекордига етиб олди – улар мундиалларда урган 12 тадан голлари билан тарихга муҳрланишди.
Шунингдек, Месси жаҳон биринчиликлари матчларида энг кўп дақиқада майдонда тўп сурган италиялик ҳимоячи Паоло Мальдинидан олдинга ўтиб олди.
Мальдини мундиалларда жами 2216 дақиқа матч ўйнаган.

Месси тақдирлаш маросимида ФИФАнинг 27-моддасини қўпол бузгани айтилди. У жаҳон кубогини араб кийими – бишт кийган ҳолда кўтарди. ФИФА ташкил этган расмий маросимларда футболчилар фақат ўз кийимларида қатнашишлари шарт, деб ёзиб қўйилган.
Франция дарвозабони Уго Льорис жаҳон чемпионатларида энг кўп – йигирма марта дарвозани «қўриқлади». Бугунгача бундай рекорд қайд этилмаган эди.
Қатардаги чемпионатда пенальтилар серияси бўйича ҳам янги рекорд ўрнатилди. Жами беш марта матчнинг ғолиби асосий вақтдан кейин 11 метрдан тўплар тепиш натижасида аниқланди: 1/8 финал босқичида (Хорватия-Япония ва Марокаш – Испания), чорак финал (Аргентина – Нидерландия ва Хорватия – Бразилия) ва энг сўнгги финалда Аргентина ва Франция матчларида қайд этилди.
Аргентиналик ярим ҳимоячи Энцо Фернандес «ЖЧ-2022» энг ёш ўйинчи, деб топилди. У етти марта майдонга тушиб, битта гол уришга ва битта аниқ узатма етказиб беришга эришди.
Франциянинг нуфузли «RMC Sport” нашри “ЖЧ-2022”нинг молиявий тафсилотларини эълон қилди.

Франция Футбол федерацияси жаҳон чемпионатининг финал босқичига чиққани учун 29 миллион евро олади. Турнир ғолиби Аргентина эса 41 миллион еврога эга бўлди.
Франция Футбол федерацияси маблағнинг 30 фоизини терма жамоа футболчилари, мураббийлар ва ходимларига тақсимлаб беради. Ҳар бир футболчига тахминан 288 минг евродан тегади. Қолган маблағни Федерация футболни ривожлантириш ишига сарфлайди.
«ЖЧ-2022» баҳслари тўғрисидаги туркум чиқишларимизни Бразилиянинг афсонавий ҳужумчиси Пеленинг ижтимоий тармоқларда қолдирган сўзлари билан якунлашни истадим:
«Бугун Месси бутун футбол ҳаётидаги бахтга эришди – у жаҳон чемпиони бўлди. Менинг дўстим Мбаппе финал босқичида тўртта гол урди. Уларни кўриб, қалбим ғурурга тўлди. Мен Марокаш жамоасини самимий табриклайман. Африкадан юлдузлар порламоқда. Аргентинага жаҳон кубоги муборак бўлсин, дейман!»
2026 йилда Америка қитъасида ўтадиган жаҳон чемпионатигача!
Аброр ХОН, ЎзА