Саёҳат манзиллари

Хитойга хизмат сафаримизнинг Қашқар билан боғлиқ барча расмий қисми якунланди. Ва ниҳоят бизда бўш вақт пайдо бўлиб, Қашқарнинг эски шаҳар мавзесига келдик. Кўҳна шаҳарнинг қадимий кўча ва маҳалла манзараларини сизга ҳам илиндик. 

Биз Қашқар шаҳрининг 1400 йил аввал бунёд этилган дарвозасидан дунёнинг турли қитъаларидан келган минглаб сайёҳлар қаторида бу кўҳна ва машхур ўрда томон кирдик. Барча бино-иншоотларни имкон қадар аслича сақлаб қолишга ҳаракат қилишган. Табийки, улар асрлар давомида таъмирлаб борилган. Лекин Қашқарнинг ўзига хос жиҳатларини аслича авлоддан авлодга ўтказиш маҳаллий аҳоли–уйғурлар учун эътиқод мажбурияти бўлган. Дарвоқе, умуман бугунги эски ва янги Қашқарда 600 минг аҳоли яшайди. Салкам саксон фоизи уйғурлар. Улар қадимдан савдогарчилик, ҳунармандлик билан шуғулланиб келган. Эски шаҳар кўчаларини сайр этар экансиз, бу анъана ҳозиргача сақланиб қолганини кўрасиз.

–Қадимий шаҳар ҳудудида 99 та кўча бўлиб, уларнинг ҳар бири номининг ўз тарихи бор, – дейди йўлбошчи Марҳабо Одил қизи. –Биз турган кўча Тоғарчи кўчасидир. Илгари бу ерда ипакчилик билан шуғулланган ҳунармандлар яшаган. Шунинг учун бу кўча Тоғарчи кўча деб аталади.
Ҳа, 99 кўча 99 ҳунармандчилик номи билан юритилади. Мана бу кўчада йигчилар яшайди. Бешикдан то чекичгача ясаб сотади улар. Бу кўча темирчилик деб аталади. Устахона неча юзлаб йиллар давомида авлодларга ўтиб келаверган. Бу бозғонда ўз вақтида не-не қилич-у совутлар ишлаб чиқарилмаган дейсиз. Бугун эса хўжалик эҳтиёжи моллари, ранг-баранг пичоқ, чойнак-пиёлалар тайёрланяпти.

Қашқарнинг эски шаҳрида гулчи, кулол, заргар, э, қўйингки, нонвой кўчаларигача бор. Айтишларича, Қашқарнинг энг қадимий нонхоналаридан бири шу кўчада жойлашган экан.

–Исмим Умаржон. Новвойларнинг еттинчи авлодиман. Бобомнинг боболари ҳам шу бинода нонвойчилик қилишган. Давлат бизга тижоратимизни юритиш учун яхши шароит яратиб берган. Турмушимиз ҳам яхши. 

Сайёҳни эъзозлаш, кўнглини олиш, ҳурмат кўрсатишда қашқарликлар ҳеч биримиздан кам эмас. Шоҳона либос кийдириб, от, туя миндириб, бепул шаҳар сайр қилдириш ҳам уларгагина хос одат. Шунданми, 2020-2021 йилдаги очиқлик сиёсати туфайли Шинжонга, Қашқарга сайёҳлар оқими кескин кўпайиб кетди.

–Бир кунда Қашқарнинг кўҳна шаҳри билан танишгани келаётган сайёҳатчилар 100 мингдан ошади. Дам олиш ва байрам кунлари 200 мингга етади, – дейди Марҳабо Одил қизи.

Кўҳна шаҳарга саёҳат 10 юан, яъни 17 минг сўм туради. Бу ерга бир кунда ташриф буюраётган сайёҳлардан тушган чипта пулининг ўзи 200 мингдан 300 минг долларгача етади. Ичкаридаги хизмат кўрсатиш, савдо-сотиқдан олинаётган даромадни қўяверинг. Бу маблағлар сайёҳларга тобора қулай шароит яратиш, саёҳат манзилларини таъмирлаш, турли совға, туғилган кун каби акциялар ўтказишга, шу йўл билан яна ҳам кўпроқ сайёҳ жалб қилишга сарфланар экан.

Навбатдаги репортажимизда эски шаҳар хонадон соҳиблари билан мулоқотларимизни кутинг.

<iframe width="650" height="420" src="https://www.youtube.com/embed/uBQH0SvO5BQ" title="Qashqar manzaralari" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" referrerpolicy="strict-origin-when-cross-origin" allowfullscreen></iframe>

Муҳаммаджон Обидов, Элёр Олимов (сурат+видео), ЎзА