Президент Шавкат Мирзияевтің төрағалығымен 28 мамырда көппәтерлі тұрғын үйлердің құрылысы және олардың қызметін жақсарту мәселелеріне арналған бейнеконференциялы жиын өтті.

Республикада соңғы үш жылда жалпы ауданы 41 миллион шаршы метрді құрайтын 155 мың пәтер пайдалануға берілді. Соның есебінде көппәтерлі үйлер саны екі есеге артты.

Жаңа үйлердің, заманауи тұрғын үй кешендерінің көбеюіне байланысты оларға қызмет көрсетудің өзектілігі арта түсуде. Осыған орай ұйымдастырылған сауалнамаға сәйкес, көппәтерлі тұрғын үйлердің тұрғындарының 35% -ы көрсетілген қызметтерге қанағаттанбайды, ал 65% -ы компаниялар не істеп жатқанын білмейді.

Мұның себебі - көптеген компаниялардың өздері қаржылық қиын жағдайда. Жақсы қызмет көрсету арқылы адамдар сенімге ие бола алмайды. Жеңілдіктер берілсе де, несие уақытында төленбейді.

Сонымен бірге тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы қаражатты тиімсіз пайдалану, бюджет қаражатын талан-таражға салу фактілері көп. Атап айтқанда, соңғы 2 жылда осы саланың 100-ге жуық лауазымды адамы сыбайлас жемқорлықпен жауапқа тартылды.

Отырыста көп қабатты үйлерге техникалық қызмет көрсетуді жақсарту және тұрғын үй қорын жаңарту бойынша басымдықтар талқыланып, әлеуметтік тізілімге енгізілген мұқтаж отбасылар баспана үшін міндетті төлемдер үшін субсидия алады.

Ақпараттық технологиялар және коммуникациялар даму министрлігіне осы жылдың 1 қазанынан есеп айырысу жүйесінде міндетті төлемдерді жүзеге асыратын бірыңғай электронды платформаны іске қосу тапсырылды.

Жаңадан салынған 3 мың көпқабатты үйге қызмет көрсетудің жолға қойылмағандығы айтылып, олар үшін басқарушы компаниялар құру қажеттілігі айтылды.

- Егер адамның тұрмыстық жағдайы нашар болса, оның отбасында тыныштық, жұмысында өнімділік болмайды. Мені алаңдататын мәселе - жобаның сапасыз болуы. Егер құрылыстағы сыбайлас жемқорлық факторларын жойып, экономикалық тұрғыдан халықтың ақшасына бақылауды күшейтетін болсақ, нәтиже басқаша болады, - деді Мемлекет басшысы.

Биыл апатты жағдайдағы 212 екі қабатты үйді қайта құру жоспарланған. Сонымен қатар, биыл апатты жағдайдағы 456 екі қабатты үйді жөндеу аяқталады және 2400, ал алдағы екі жылда 4100 көпқабатты тұрғын үйді жөндеу қажет.

Осы мақсатта тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық министрлігі жанынан үйлерді жөндеуді қаржыландыратын арнайы қор құру жоспарланды. Оның қаражаты республикалық және жергілікті бюджет қаражаты есебінен тең үлестермен қалыптасады. Биылғы жылы барлығы 220 млрд сум бөлінетіні, ал қалған 100 млрд сум тұрғындар ақшасынан пайдаланылады.

Осылайша, көп қабатты үйлерді жөндеуге кететін шығындардың 30 пайызын меншік иелері көтереді, ал қалған 70 пайызын қор өтейтін болады.

Кездесуде жылу жүйесін жаңғыртуға да ерекше назар аударылды. Қазір қалаларда 15 мың көпқабатты тұрғын үй орталықтандырылған жылу желілеріне қосылған. Бірақ 2 мың шақырымдық құбырлар тозып, желідегі шығындар орташа есеппен 40 пайызды құрайды.

Сондықтан жыл соңына дейін 56 қазандықты салу және қайта құру, 2000-нан астам көпқабатты тұрғын үйлерді 205 шақырымдық желілерді жөндеу арқылы орталық жылу желісіне қосу бойынша шаралар қабылданды.

- Жаңа көп қабатты үйлерді бір массив түрінде салудың мақсаты - энергия ресурстарын, инфрақұрылым шығындарын үнемдеу. Алайда, министрлікте де, аймақтарда да осыған қатысты бірыңғай көзқарас әлі жоқ, - деді Шавкат Мирзияев.

Биыл 183 жаңа тұрғын үй кешені салынуда. Оларға 185 шақырым ауыз су, 290 шақырым кәріз жүйесі, 130 шақырым электр қуаты және 110 шақырым табиғи газ желілері тартылады. Оған қажетті 415 млрд сум қаражат белгілі.

Шенеуніктерге аталған аймақтарды сапалы инфрақұрылыммен қамтамасыз ету тапсырылды.

Азия Даму Банкінің 50 млн доллар несиесіне тұрғын үйге деген сұранысы жоғары, кемінде 3 мың көппәтерлі тұрғын үй салынады.

Тұрғын үйдің бастапқы құнына субсидия төлеу процедурасын жеңілдетіп, мерзімін қысқарту тапсырылды.