Бугунги кунда мамлакатимиз яйловларида 93 минг гектардан ортиқ каврак ўсувчи майдонлар мавжуд бўлиб, мазкур йўналишда 7 та кавракчилик кластери ташкил этилган.

2019-2020 йилларда қоракўл қўйларининг наслини яхшилаш мақсадида Навоий вилоятининг Конимех, Қашқадарё вилоятининг Ғузор ва Қорақалпоғистон Республикасининг Тахтакўпир туманларида Қоракўлчилик илмий наслчилик тажриба станциялари фаолияти йўлга қўйилган.

Бу ҳақда Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг ўн саккизинчи ялпи мажлиси олдидан ўтказилган Аграр, сув хўжалиги масалалари ва экология қўмитаси мажлисида Ипакчилик ва жун саноатини ривожлантириш қўмитаси раиси Баҳром Шариповнинг ҳисоботида маълум қилинди.

Қайд этилишича, сўнгги тўрт йилда пиллачилик кластерлари сони 19 тадан 76 тага етказилган. Республикада 53,5 минг гектар тутзор барпо этилиб, жорий йилнинг баҳорги мавсумида 62,5 миллион туп тут кўчати ва 53 миллион тупдан ортиқ якка қатор тут дарахтлари экилган. Қолаверса, 11 та ипак қурти уруғчилик корхонаси ташкил этилган бўлиб, улар томонидан 2019 йилда 157,8 минг қути, 2020 йилда 185,9 минг қути, 2021 йилда 240 минг қути саноатбоп ипак қурти уруғлари ишлаб чиқарилган.

Бундан ташқари, 2019-2020 йилларда ипакчилик йўналишида инвестиция дастурига асосан 123 та лойиҳа доирасида 163,4 миллион долларлик маблағ, шу жумладан, 10,4 миллион доллар тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар жалб қилинган.

Мажлисда амалга оширилган ишларга қарамай ипакчилик, тутчилик, қоракўлчилик ва маданий яйловлар барпо этишни ривожлантириш билан боғлиқ тизимли муаммолар сақланиб қолинаётгани таъкидланди. Хусусан, Президентимизнинг 2020 йил 17 январдаги “Пиллачилик тармоғида ипак қурти озуқа базасини ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарорига мувофиқ, янги интенсив тутзорлар барпо этишни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш мақсадида 2020 йил 1 февралдан бошлаб давлат бюджети маблағлари ҳисобидан пиллачилик ва тутчилик ташкилотларига майдони 35 гектардан зиёд тутзорда сув чиқариш учун бурғиланган қудуқ, шунингдек, дарёлар, каналлар ва бошқа сув ҳавзаларидан сув тортиш учун насос станциясини қуришга 120 миллион сўмгача субсидия берилиши белгилаб қўйилган.

Бироқ Жиззах вилояти Янгиобод туманида тадбиркорлик субъектлари томонидан бурғиланган қудуқ ва сув тортиш учун қурилиш насос станцияси қурилиб, субсидия олиш бўйича барча керакли ҳужжатлар расмийлаштирилган бўлса-да, бугунги кунга қадар субсидия маблағи ажратилмаган. Бу ҳолат тизимдаги бошқа интенсив тутзор барпо қилиш истагида бўлган тадбиркорларнинг лойиҳаларни тўхтатиб қўйишига сабаб бўлмоқда.

Шунингдек, республика бўйича тутзорлар барпо этиш учун ажратилиши лозим бўлган 20 минг гектар ер майдонидан атиги 9 минг гектари (45 фоиз) ажратилган холос. Яна бир жиҳат, республикада мавжуд тутзорлар ва якка қатор тут дарахтлари хатловдан ўтказилганда режада белгиланган 3,3 минг гектар тутзор ва 26,5 миллион туп якка қатор тут дарахтлари мавжуд эмаслиги аниқланган. Қолаверса, кластерларга ажратилиши белгиланган қишлоқ хўжалиги майдонларидан Бухоро вилоятида 339 гектар, Қашқадарё вилоятида 441 гектар кам ер ажратилган. Навоий, Самарқанд, Сурхондарё ва Хоразм вилоятларида умуман ер ажратилмаган.

Гулноза Бобоева, ЎзА