Sentyabr oyida ipak qurti boqib pilla topshirdim, deyishsa ko‘pchilik ishonmaydi. Ammo bu haqiqat. Kuzgi pilla xom ashyosi pillakor uchun yangi daromad manbaini yaratmoqda.
Prezidentimiz farmoniga ko‘ra Pillachilik va jun sanoatini rivojlantirish qo‘mitasi tashkil etilib, unga surxondaryolik tadbirkor Bahrom Sharipov rais etib tayinlangan kunlar, yangi idora rahbari respublikamizda hademay nafaqat ko‘klamda , balki yoz va kuz oylarida ham takroriy pilla yetishtirish yo‘lga qo‘yiladi, soha tom ma’noda valyuta keltiradigan tizimga aylanadi, deganda ko‘pchilik ishonmagan edi.
Darhaqiqat, so‘nggi uch-to‘rt yil ichida respublikamizning barcha viloyatlarida o‘nlab pillani qayta ishlash korxonalari paydo bo‘ldi.
Bahrom Sharipov rahbarligida barcha tumanlardagi pillaxonalarda xom ashyoga naqd pulda haq to‘lash joriy etildi. Klasterlar pillakorni boshiga ko‘taradigan, qadrlaydigan tizim yaratildi. Pillakorlar, klasterlar yangi tutzorlarni tashkil etish, tut bargi mo‘l-ko‘lligini ta’minlashga astoydil kirishdi. Sohaga innovatsion tamoyillar joriy etila boshladi. Oqibat ipak qurtini yiliga bir marta emas, 2-3 marotaba boqish, kutilganidek hosil olish hayotiy haqiqatga aylandi. Biz, buni Toshkent viloyati Piskent tumanida pillakorlar huzurida bo‘lganimizda ko‘rdik.
Tuman “Agropilla” MCHJ korxonasining bosh hosiloti Sanobar opa Jo‘rayevaning e’tirof etishicha, tumandagi “Do‘ngqo‘rg‘on”, “Cho‘loqqo‘rg‘on” mahallalarida fidoyi kishilar juda ko‘p. Masalan, Turob Ibragimovlar oilasi birinchi mavsumda 3 quti ipak qurti parvarishlab, har qutisidan 60 kilodan pilla topshirgan. Hosildan tushgan daromad 8 million so‘mdan oshgan. Bundan ruhlangan xonadon bekalari Rahima aya va kelinlari Nozima Ibrohimovalar kuzgi pilla boqishga ham bajonidil rozi bo‘lgan.
– Har bir ishning o‘ziga yarasha og‘ir-yengil tomonlari bor, – deydi pillachilik borasida 45 yillik tajribaga ega Rahima aya. – Kuzgi qurt parvarishida tut barglarining toza va mayin bo‘lishiga e’tibor berdik. Tut daraxtlarini shoxi bilan emas, faqat barglarini terib olib, erinmasdan yuvib tozaladik. Shunda bargdagi chang va g‘uborlar yuvilib, ipak qurtining mayin ozuqasiga aylandi. Toza ozuqani ipak qurtlari ishtaha bilan yedi va sifatli pilla o‘radi.
Yana bir e’tiborli jihat shundaki, pilla parvarishini yangi texnologiyalar asosida, ya’ni so‘rilarda emas, maxsus qutilarda parvarish qilgan pillakorlar ipak qurti yetilib, pilla o‘rash vaqtida maxsus yumshoq sim to‘rli moslamalardan foydalandi. Natijada sifatli va sertola pilla yetishtirildi. Takroriy pilla yetishtirish har bir oilaga 3-4 million so‘mdan qo‘shimcha daromad keltirgani yanada e’tiborlidir.
– Mavsumda 2 marotaba pilla yetishtirish uchun bizga koreyalik mutaxassislar keng imkoniyat yaratib berdi, – deydi tajribali pillakor Sanobar opa Jo‘rayeva. – Chunki moddiy manfaatdorlik bor joyda unum va baraka bo‘ladi. Pillakorlarimiz har mavsumda ish haqilarini o‘z vaqtida olmoqda. Pilla puli tarozi boshida berilmoqda. Hukumat qaroriga ko‘ra va klasterlar himmati bilan har kilo pilla xom ashyosi uchun subsidiya berilayotgani pillakorni yanada qiziqtirib qo‘ygan. Ayni chog‘da esa mutaxassislarimiz tutzorlarning holatini nazorat qilib, ularni parvarishlashga alohida e’tibor qaratmoqda. Chunki tutzorlar kelgusi yil bahorda pilladan mo‘l hosil ko‘tarish garovida.
Abdunabi Aliqulov, O‘zA