Халқаро энергетика агентлиги (ХЭА) ўз ҳисоботида илк бор нефть нархи жаҳон иқтисодиёти ривожланишининг ҳар қандай сценарийси бўйича ҳам XXI аср ўрталарига келиб тушиб кетишини башорат қилмоқда. Бу ҳақда World Energy Outlook ташкилотининг йиллик ҳисоботида келтирилган.

"World Energy Outlook кўриб чиқаётган ҳар қандай сценарий бўйича ҳам таҳлиллар шуни кўрсатмоқдаки, дунё бўйича нефтга бўлган талаб тушиб боради, гарчи пасайиш муддати турли вақт билан кўрсатилса ҳам", - дейилади ҳужжатда.

Маърузада учта эҳтимолий сценарий келтирилган. Биринчиси амалдаги иқлим бўйича сиёсат ҳисобга олинган. Иккинчиси мамлакатларнинг ўз зиммаларига олган вазифаларини ўз вақтида бажариши. Учинчиси аср ўрталарига келиб углерод нейтраллигига эришиш.  

Биринчи сценарий бўйича 2030 йилларнинг ўрталарига келиб нефть қазиб олиш кўрсаткичини энг юқори даражага, яъни кунига  104 миллион баррелга чиқариш. Иккинчи сценарий бўйича жорий ўн йилликнинг иккинчи ярмига келиб энг юқори талабни кунига 97 миллион баррелга етказиш. Учинчи сценарий эса кунлик энг юқори талаб 2030 йилда 72 миллион баррелни ташкил этишини кўзда тутади.

 Шу билан бирга, ХЭА мутахассислари жаҳоннинг газга бўлган талаби ҳатто углерод нейтраллигига эришилгандан кейин ҳам ўсиб боришини айтишмоқда. Таҳлилчиларнинг фикрича, STEP сценарийси бўйича ушбу кўрсаткич 2030 йилга келиб 15 фоизга ўсади. Бошқа бир сценарий бўйича  энг юқори чўққи 2025 йилдан кейин забт этилади, кейин пасая бошлайди. Умуман, газга бўлган талаб 2030 йилда ҳозиргидан тахминан беш фоизга юқори бўлади, халос.

ХЭА ўз маърузасида яна бир бор 2050 йилларга келиб углерод нейтраллигига эришиш учун янги нефть ёки газ конларига инвестиция жалб қилиш керак бўлмаслигини таъкидлашмоқда. Компания ва инвесторларнинг нотўғри ҳаракати оқибатида ёки бозорнинг қисқариши юз бериши мумкин, ёки бўлмаса, инвестициянинг сероблиги кузатилиши мумкин, дейди агентдагилар.