Oʻzbek
Chinese
Turkish
Tajik
Kyrgyz
Turkmen
Japanese
Arabic
English
French
Spanish
Русский
German
Ўзбек
Oʻzbek
Қазақ
Maqsadli qurilish - resurslardan ortiqcha foydalanishni kamaytiradi
12:14 / 2020-07-24

Dunyo boʻylab universitet, kollej, tala balar shaharchasida ekologik qurilish, yashil binolar bugungi kunda yana-da maqsadli boʻlib, bu qurilish jarayonida ham, binoning kelajakda ishlatilishida ham resurslardan foydalanishni kamaytiradi.


Dunyo boʻylab universitet, kollej, tala balar shaharchasida ekologik qurilish, yashil binolar bugungi kunda yana-da maqsadli boʻlib, bu qurilish jarayonida ham, binoning kelajakda ishlatilishida ham resurslardan foydalanishni kamaytiradi.

Maqsad CO2 chiqindilarini kamaytirish, energiya va suvdan foydalanish, talabalar sogʻlom boʻlishi va bilim olishi uchun toza muhit yaratishdir. Jahon universitetlari USGBC , AQSH Yashil Qurilish Kengashida belgilangan yashil standartlar asosida binolar barpo etishni afzal koʻrmoqda. USGBC notijorat tashkilot boʻlib, binolarni loyihalash va qurish jarayonida barqarorlikni taʼminlaydi. Ushbu tashkilot Energiya va atrof-muhitni loyihalash boʻyicha etakchilik (LEED) reyting tizimini yaratdi, bu binoning barqarorligini tasdiqlovchi sertifikatlash jarayoni.

 Masalan, AQSHda tijorat va uy-joy binolari elektr energiyasining 70 foizini va CO 2 chiqindilarining 38 foizini tashkil qiladi. Resurslardan foydalanish va emissiyalar toʻgʻrisidagi juda katta statistik maʼlumotlar tufayli, qurilishni yana-da rivojlantirish uchun asos juda katta. Kollej kampuslari kelajakdagi dunyo etakchilari dars beradigan joy boʻlganligi sababli, kollejlar oʻz talabalari uchun ekologik menejmentni targʻib qilish uchun yashil standartlarga muvofiq yangi binolar qurishni afzal koʻrishmoqda. Qoʻshma Shtatlardagi kollejlar resurs sarfini kamaytirish, pul mablagʻlarini tejash va oʻquvchilarida ekologik barqarorlikni muhimligini oshirish uchun yashil binolarni qurish boʻyicha etakchi oʻrinni egalladilar. Bu kelgusi avlodni barqaror hayotga undashning eng yaxshi usuli.

Kollej yotoqxonalaridagi yashil binolar turar joy binolariga turli xil usullarda foyda keltiradi. Maʼlumotlariga koʻra, yashil binolarni loyihalashtirishga 2 foizli dastlabki sarmoya bilan hisoblaganda qurilish umumiy xarajatlarining 20 foizi tejaladi. Koʻpgina universitetlarda mablagʻ yetishmasligi sababli, bunday tejash yillik byudjetga katta yordam beradi. Naqd pul tejashning oʻsishi bilan bir qatorda, yashil bino va meʼmorchilik ishchiga yana-da samarali ekanligi isbotlangan. 

Tadqiqotlar bunday binolarda samarali yorugʻlik dizayni va bosh ogʻrigʻi chastotasining 27 foizga kamayishi oʻrtasidagi bogʻliqlikni koʻrsatdi. Demak, yashil binolarning asosiy xususiyatlaridan biri boʻlgan yorugʻlik sharoitlari yaxshilanishi insonlarga anchagina samarali. Yashil binolar ishlatiladigan kollej oʻquvchilari oʻqish imkoniyatlarini oshirish orqali foyda koʻrishadi. Universitet talabalar shaharchasidagi yashil binolarning soʻnggi afzalligi shundaki, universitet ekologik jihatdan barqaror deb hisoblanadi. Talabalar Yer yuzida uglerod emissiyasi va isteʼmolning koʻpayishi bilan bogʻliq muammolar haqida tobora koʻproq xabardor boʻlmoqdalar. Zamon talabi asosida talabalar tobora atrof-muhitga taʼsiri barqaror universitetlarga borishni xohlashadi. Yashil qurilish kabi barqaror tashabbuslarda ishtirok etadigan universitetlar yuqori malakali talabalarni jalb qiladi.

EKOLOGIK QURILISHDA QANDAY USULLAR KENG TARQALGAN?

Talabalar shaharchalarining keng koʻlamli ekanligi tufayli, texnikalarning taʼsiri energiya tejashga undaydi. Ayni shu jihatdan ham yashil binolar qulayligi bilan maqtovga sazovor. Misol uchun:

Yashil tomlar, maxsus tanlangan boʻyoqlar - har qanday hidli, zararli yoki bezovta qiluvchi chiqindilar taʼsirini tubdan cheklaydi va haydovchi va yoʻlovchilar eʼtiboriga qulaylikni oshiradi.

Ixcham lyuminestsent lampalar - kamroq energiya sarflab va kamroq issiqlik chiqaradi, bu esa binoni sovutish uchun ishlatiladigan energiyani tejaydi.

Mahalliy materiallarni koʻchirish, tashish uchun xarajatlarini kamayadi.

Kam sanitariya-tesisat isteʼmoli - yuvish uchun kamroq suv sarflanadi.

Alternativ transport - velosiped, tezkor avtobuslar va xavfsiz yurish yoʻllaridan foydalaniladi. Bu koʻplab universitet shaharchalarida ommalashmoqda.