Эндиликда “Лицензия” ахборот тизими (license.gov.uz)га ҳар куни 24 соат давомида мурожаат қилиш мумкин. Бу билан фуқароларнинг давлат органларига “бориш” ва “кутиш” каби ортиқча оворагарчиликларга чек қўйилди.

Лицензия ва рухсатнома бериш бўйича тартиб-таомиллар 200 га яқин турли норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар билан тартибга солиб келинган. Уларни қидириб топиш ва фойдаланиш тадбиркорларга ноқулайлик туғдираётган эди.

Ушбу ҳужжатлар унификациялаштирилиб, ягона низом шаклига келтирилди ва тасдиқланди.

Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 21 февралдаги 80-сон қарори билан Махсус электрон тизим орқали айрим фаолият турларини лицензиялаш тартиби тўғрисида ягона низом қабул қилинди.  

Мазкур низом билан 28 та лицензияланадиган фаолият турларининг паспортлари тасдиқланди.

Вазирлар Маҳкамасининг 86-сон қарори билан Махсус электрон тизим орқали айрим рухсат этиш хусусиятига эга ҳужжатларни бериш тартиб-таомиллари тўғрисида ҳам ягона низом қабул қилинди.  

Мазкур низом билан 27 та лицензияланадиган фаолият турларининг паспортлари тасдиқланди.

Ягона низомда тартиб-таомиллар бўйича умумий қоидалар белгиланди ва ҳар бир фаолиятга хос хусусиятлар низомга илова қилинган паспортларда аниқ белгилаб қўйилди. 

Эндиликда барча аризалар электрон тарзда “Лицензия” ахборот тизими (license.gov.uz) орқали дам олиш ва байрам кунларидан қатъи назар, ҳар куни 24 соат давомида қабул қилинади. 

Бу билан фуқароларнинг давлат органларига “бориш” ва “кутиш” каби ортиқча оворагарчиликларга чек қўйилди.

Бунда, аризалар иш вақтидан кейин ёки дам олиш ва байрам кунлари тушганда навбатдаги иш куни аризаларнинг лицензияловчи органга тушган ва лицензияловчи орган томонидан қабул қилинган кун ҳисобланади.

Лицензия ёки рухсатномани олиш учун ариза ваколатли органга “Лицензия” ахборот тизими ёки ЯИДХП орқали тақдим этилади.

Лицензия ёки рухсатнома олишда талабгорнинг бошқа келишиладиган органлардан хулосасини олиб, аризага илова қилиш амалиёти бекор қилинди. 

“Бир дарча” тамойили асосида лицензияловчи органнинг “Лицензия” ахборот тизими орқали тегишли хулосаларни бошқа органлардан ўзи олади. Хулоса ўз вақтида тақдим этилмаса, ижобий хулоса олинган, деб ҳисобланади. Бунда келиб чиқадиган оқибатлар учун жавобгарлик хулосани кечиктирган орган зиммасида бўлади.

Лицензия ва рухсатнома олиш учун ариза бериш, кўриб чиқиш, қайта расмийлаштириш, амал қилиш муддатини узайтириш, амал қилишини тўхтатиб туриш, уларни ўзгартириш, бекор қилиш ва тугатишнинг ягона механизми (тартиби) белгиланди.

Лицензияловчи ёки рухсат берувчи ҳужжатларнинг амал қилишини тўхтатиб туриш лицензияловчи орган ёки суд томонидан амалга оширилади. Бунда лицензияловчи ёки рухсат берувчи орган томонидан амал қилиши ўн кундан кўп бўлмаган муддатга, суд томонидан эса ўн кундан ортиқ, лекин олти ойдан кўп бўлмаган муддатга тўхтатиб турилиши мумкин.

Лицензияловчи ёки рухсат берувчи органларнинг хатти-ҳаракатларига нисбатан шикоят қилиш ва уни кўриб чиқишнинг янги тартиби белгиланди.

Лицензиялаш ёки рухсат бериш жараёнида бюрократияга йўл қўймаслик ҳамда ортиқча ҳужжатлар талаб қилинишини олдини олиш мақсадида паспортларда белгиланган талаб ва шартлардан ташқари ҳужжатларни талаб қилиш тақиқланди. Шунингдек, масофадан туриб хавфни таҳлил қилиш орқали назорат қилиш тизими йўлга қўйилди.

Махсус электрон тизим орқали лицензия ва рухсатнома берганлик учун йиғим ва давлат божи тўловлари амалга оширилганлиги онлайн текширилади (бу жараёнда фуқаролардан тегишли тўловларни тўлаганлигини тасдиқловчи ҳужжат талаб қилинмайди) ҳамда QR-код қўйилган лицензия ва рухсатнома бланкаси автоматик равишда шакллантирилиб, талабгорнинг шахсий кабинетига электрон шаклда юборилади.

Лицензия ва рухсатнома беришни рад этишнинг аниқ асоси белгиланди. Эндиликда ушбу низомларда белгиланмаган асослар бўйича лицензия ёки рухсатномани бериш мақсадга мувофиқ эмас, деган важ билан рад этишга йўл қўйилмайди. Агарда ушбу низомларда белгиланмаган асослар бўйича рад этилгандан ваколатли органнинг маъмурий жавобгарлигига олиб келади.

Ушбу ҳужжатнинг яна бир муҳим томони талабгорнинг лицензия ва рухсатнома бериш ҳақидаги аризасини биринчи марта кўриб чиқиш жараёнида лицензия берилиши учун зарур бўлган ҳужжатлар талабгор томонидан тўлиқ бўлмаган ҳажмда тақдим этилганда ушбу аризани кўриб чиқиш рад қилинмасдан камчиликларни бартараф этиш учун талабгорга муддат берилиши белгиланди.

Мазкур 2 та қарор билан Ҳукуматнинг 120 дан ортиқ қарорлари ўз кучини йўқотган, деб топилди. 10 га яқин ҳужжатларга ўзгартиришлар киритилди.

Ушбу қарорлар 2022 йил 1 мартдан кучга киради. Амалдаги лицензияга ва рухсатномага эга бўлган шахслар 3 ойлик муддатда ўзларининг фаолиятларини лицензия талаб ва шартларига мувофиқлаштириши лозим.

Лицензияловчи ёки рухсат берувчи орган қароридан норози бўлса фақат судга мурожаат қилиш эмас, низони судгача кўриб чиқиш тартиби белгиланди. 

Эндиликда лицензия бериш ёки лицензия беришни рад этиш тўғрисидаги қарорларни республика даражасида қабул қилувчи ваколатли органларда мавжуд ходимлар орасидан 5 кишидан иборат шикоятларни кўриб чиқиш бўйича Апелляция кенгаши ташкил этилади.

Лицензия ёки рухсат берувчи ҳужжат асосида фаолиятини амалга ошираётган тадбиркорлик субъектлари томонидан лицензия ёки рухсат берувчи ҳужжатлар талаб ва шартларига риоя этилиши ушбу органлар томонидан назорат қилиб борилади.

Назорат қилиш масофавий шаклда, қонунчиликда белгиланган тартибда жойга чиққан ҳолда текшириш ҳамда статистик ахборотларни таҳлил қилиш орқали амалга оширилади.

Очиқлик ҳамда жамоатчилик назоратини таъминлаш мақсадида ҳар бир фаолият тури бўйича лицензия ва рухсатномаларнинг реестри юритилади ва ундаги маълумот барча учун очиқ ҳисобланади.

Н.Абдураимова, ЎзА