Gazetada qayd etilganidek, O‘zbekiston ipak ishlab chiqarish bo‘yicha dunyoda Xitoy va Hindistondan keyin uchinchi o‘rinni egallaydi.
O‘zbek ipagining asosiy eksport mamlakati Xitoy hisoblansa, Hindiston, Vetnam va Eron ikkinchi o‘rinda turadi. Eronda o‘zbek ipagidan juda qimmat fors gilamlari tayyorlanadi.
So‘nggi yillarda O‘zbekistonda ipakchilik sohasi yaxshilandi, jumladan, 56 ming gektarga yaqin yer tut daraxtlari yetishtirish uchun ajratildi. Ipak ishlab chiqarishga qayta sarmoya kiritish Prezident Shavkat Mirziyoyev davrida boshlangan. Ipak eksporti tushumlari keskin o‘sib bormoqda, ammo baribir paxta eksportidan tushgan tushumning ozgina qismini tashkil etadi. Bundan yuzlab yillar avval, ipak shunday asosiy tovar bo‘lganki, Xitoydan Yevropaga olib boradigan karvon yo‘li “Ipak yo‘li” nomi bilan mashhur bo‘lgan.
Ipak ekologik mahsulot bo‘lib, masalan, qishloq ayollariga o‘z biznesini boshlash uchun yaxshi imkoniyatlar yaratadi. Xususan, O‘zbekistonda bir millionga yaqin kishi ipak ishlab chiqarishda band bo‘lsa, ularning 90 foizini ayollar tashkil etadi.
Ipakning ekologik tabiati, birinchi navbatda, paxtadan farqli o‘laroq, keng ko‘lamli sun’iy sug‘orishni talab qilmasligida. Ipak yetishtirish uchun zarur bo‘lgan tutning suv sarfi o‘rtacha. Ipak ishlab chiqarishning barcha qo‘shimcha yon mahsulotlaridan to‘liq foydalanish va hatto qimmatli eksport mahsulotiga aylanishi mumkinligi ekologiyani mustahkamlaydi.
Ipakni inson ekspluatatsiyasi bilan bog‘lash qiyin. Masalan, O‘zbekistonda ipakchilik, aksincha, aholining eng kam ta’minlangan qatlamini ijtimoiy himoya qilish shakli sifatida xizmat qiladi. Ipak ishlab chiqarishning turli bosqichlarini tut barglarini o‘stirishdan tortib, mato va gilam to‘qish va sotishgacha bo‘lgan turli bosqichlarni talab qilgani uchun juda ko‘p odamlarni ish bilan ta’minlaydi.
Eng muhimi, ipak ishlab chiqarish boshqa yo‘l bilan ish topolmaganlarni ham ish bilan ta’minlaydi. Bu keksalar va nogironlarga muhim qo‘shimcha daromad keltiruvchi yengil mehnat, ijtimoiy tadbirkorlik turidir, deya xulosa qiladi “Keskisiomalainen” gazetasi.
Gulnoza Boboyeva, O‘zA