Юртимизда сўнгги ҳафталарда эпидемиологик вазият яхшилана бораётгани баъзи фуқаролар ўртасида бепарволик, карантин талабларига риоя қилмаслик ҳолатларини келтириб чиқармоқда. Бу эса касалликнинг жиловлаш йўлидаги барча саъй-ҳаракатларни йўққа чиқариши мумкин. Фарғона вилояти санитария-эпидемиологик осойишталик маркази бош врачи Аҳмаджон Якубов билан карантин қоидалари ва вирусга қарши курашиш борасидаги амалга оширилаётган ишлар хусусида суҳбатлашдик.

–Юртдошларимизнинг хабари бор, Ўзбекистон Республикасига коронавируснинг кириб келиши ва тарқалишининг олдини олиш юзасидан чора-тадбирлар дастурини тайёрлаш бўйича Республика махсус комиссиясининг 2020 йил 6 майдаги йиғилиши баёнига мувофиқ, коронавирус тарқалиши ҳолатининг ҳудудлар кесимидаги таҳлилидан келиб чиққан ҳолда карантин чекловлари 8 майдан бошлаб “қизил”, “сариқ” ва “яшил” тоифага кирувчи ҳудудларга ажратилди, -дейди А.Якубов.- Бундан кўзланган асосий мақсад мамлакатимизда хавфли касаллик билан боғлиқ вазият ижобий томонга ўзгариб бораётганлиги сабабли карантин талабларини босқичма-босқич юмшатиш орқали иқтисодий фаолликни тиклаш ҳамда аҳолининг ишлаши ва даромад олишини таъминлашга қаратилган. Бироқ фуқароларимиз тўғри тушуниб олишларини истардимки, чекловларнинг юмшатилиши карантин талабларини бажариш шарт эмас деган тушунчани бермаслиги керак.

Шу ўринда махсус комиссиянинг жорий йил 14 майдаги қарори билан амалдаги карантин талаблари 2020 йил 1 июнга қадар узайтирилганини айтиб ўтиш лозим. Карантин талабларининг юмшатилиши бўйича ҳудудлар кесимидаги тоифаларга тўхталадиган бўлсак, коронавирус инфекциясига чалинган шахслар аниқланмаган ёки аниқланган шахслар тўлиқ соғайган ҳудудлар “яшил” тоифага киради.

Шундай ҳудудлар сирасига кирган вилоятимизда санитария-гигиена талабларига қатъий амал қилган ҳолда хизмат кўрсатиш турларига, йўналишсиз таксиларга йўловчи ташишга, савдо мажмуалари, спорт иншоотлари фаолиятига, ҳунармандчиликни юритишга, шахсий автотранспортларнинг стикерсиз ҳаракатига, давлат ташкилотларида фуқаролар қабулларига рухсат берилди. Юқоридагиларга қўшимча равишда парк ва истироҳат боғлари фаолиятини (аттракцион ва кўнгилочар объектлар фаолияти бундан мустасно) юритиш мумкин. Фарғона водийсига темир йўл қатнови ҳам қайта йўлга қўйилди.

Жараёнда берилган эркинликни нотўғри тушуниб, баъзи фуқароларнинг, айниқса, ёшларнинг кўчаларда бемақсад юришлари, кўпчилик билан турли тадбирларни уюштиришлари, жисмоний шахсларнинг карантин чекловлари талабларини бажармаслиги, рухсат берилган фаолият турларини ўрнатилган махсус талабларга риоя этмаган ҳолда амалга ошириши каби ҳолатлар кузатилмоқда. Бундай қоидабузарликлар маъмурий жавобгарликка сабаб бўлади.

–Тўғри, вазият лоқайдликни кечирмайди. Инсон ҳамма нарсага кўниккандай, коронавируснинг хавфига ҳам кўникиб, унга оддий касаллик сифатида қарамаслик керак. Айни пайтда, айрим давлатларда коронавирусни юқтирганлар сони яна ошаётгани ва инфекциядан юзлаб, минглаб одамлар вафот этаётгани ҳар биримиздан ҳушёр бўлишимизни, карантин талабларига сўзсиз риоя қилишимизни талаб қилади. Хусусан, сўнгги кунларда мамлакатимизнинг айрим ҳудудларида вирусни юқтириб олганларни қайд этилганлиги бизларни эҳтиёткорликка чақириши керак.

Шу ўринда карантин ва санитария-гигиена қоидаларининг қатъий ҳисобланадиган бир нечта муҳим жиҳатларга тўхталиб ўтмоқчиман.

Аввало, тиббий ниқобдан ҳамда антисептик воситалардан фойдаланиш нафақат карантин кунлари, балки кундалик талабга айланиши лозим. Пандемия кунлари фуқароларнинг тиббий ниқобдан оммавий фойдаланиши юқумли касаллик билан хасталанишни сезиларли даражада камайтирди. Бундай ҳолат дунё тажрибасида ҳам қайд этилди. Хулоса қилинадиган бўлса, одамлар кўп тўпланадиган жойларда, оммавий тадбирларда, бозорлар, савдо мажмуалари, хизмат кўрсатиш масканларида, иш ва ўқиш жойларида тиббий ниқобдан фойдаланиш саломатлик гаровидир. Бу ниқобли тартибга фарзандларимизга ёшлик чоғларидан бошлаб кўниктириб бориш лозим. Шунингдек, қўлларни тез-тез совунлаб ювиш, йўталганда, аксирганда оғиз-бурунни дастрўмол, салфетка ёки букилган тирсак билан ёпиш одатий турмуш тарзига айланиши керак.

Яқин танишларнинг қўл бериб сўрашишидан ташқари, қучоқлашиб кўришиши одат тусига кириб қолганди. Мумкин қадар ижтимоий масофа (2 метр)ни сақлаш юқумли касалликларга чалинмасликнинг муҳим жиҳатлари бири эканлигини инобатга олсак, ғайриоддий туйилган талабга кўникиб боришимизга тўғри келади.

Йирик корхоналарда тиббий қисм фаолият юритади. Аммо кам сонли, шунингдек, хизмат кўрсатиш масканлари, бозорлар, савдо мажмуа-лари (ва ҳоказо)да ҳатто кичик тиббий ходимгагина эмас, оддий дори қутиларига ҳам дуч келмайсиз. Талаб шуки, ҳар бир иш жойида, албатта термометр бўлиши шарт. Бу санитария-эпидемиологик осойишталик қоидаси талаби даражасига кўтарилиши лозим. Талабга риоя қилмасдан “касаллик” яширилса, истимаси ошкор қилиб қўяди.

Саломатлик-осойишталикнинг энг муҳим жиҳатларидан яна бири хонадон остонасидан тортиб, хизмат масканларигача хлорли дизенфекция ишларини олиб бориш керак. Жойлар хлорли эритма билан зарарсизлантирилганда юқумли касалликлар вирусини юқтириш хавфи сезиларли камаяди.

Ҳозирда мавжуд тўртта санитария-назорат постлари орқали вилоятимизга қўшни мамлакатлардан кириб келаётган ҳар бир юк автомашинаси ҳам махсус хизматчилар томонидан дизенфекцияланмоқда, ҳайдовчилар ва юк кузатувчиларининг ҳарорати ўлчанмоқда, ўша жойнинг ўзида коронавирус инфекциясига таҳлиллар олиниб, лаборатория жавоблари чиққунга қадар муддатда улар махсус жиҳозланган жойларда назоратда ушлаб турилибди.

Дунё мамлакатларидаги коронавирус пандемияси билан боғлиқ ҳолатлар шуни яна бир карра исботладики, ҳеч ким менга касаллик юқмайди деб кафолат бера олмайди. Шунинг учун фуқароларимизга такрор эслатиб ўтмоқчиман, чекловлар юмшатилди, аммо карантин талаблари қатъий.