Ўтган йили юртимиз боксчиларининг Екатеринбургдаги ғалабалари тафти ҳали “совимасдан” куни кеча АҚШнинг Майами шаҳрида профессионал бокснинг WBA ва IBF йўналишлари бўйича ярим енгил вазн (-55,34 кг) тоифасида ҳамюртимиз Муроджон Аҳмадалиев америкалик Даниэль Романни 12 раундлик муросасиз жангда мағлуб этиб, тарихий ғалабага эришганлиги яна дунёнинг эътиборини Ўзбекистонга қаратди.

Ҳа, бугун дунё спорт оламининг эътибор марказида яна Ўзбекистон, Ўзбек бокси.2016 йилги Олимпия ўйинлари бронза медали соҳиби, Осиё чемпиони, ҳаваскор боксчилар ўртасида жаҳон чемпионати совриндори ҳамюртимиз Муроджон Аҳмадалиевнинг ушбу ғалабасининг тарихий эканлиги шундаки шу пайтгача профессионал боксдаги қисқа, лекин сермаҳсул фаолияти мобайнида ҳали ҳеч бир боксчи яқин 50 йил оралиғида Леон Спинкс томонидан “аср ғалабаси” номини олган натижани такрорламаган эди.

Бундай дейишимизга сабаб, ўшанда яъни, бундан 42 йил муқаддам афсонавий боксчи Муҳаммад Алини “бокс билан хайрлашув” учрашувида ёш, интилувчан Леон “кекса” Алини рингдан бош эгиб чиқишига эриша олганди. Жанг эса Спинкснинг профессионал боксдаги 8-мусобақаси ва 8-ғалабаси сифатида тарихга кирган эди. Бугун жаҳон профессионал бокс тарихида ушбу оламшумул натижани Ўзбекнинг қора кўз ўғлони, Наманганда камолотга эришган Муроджон Аҳмадалиев қайд этди.

Аслида бу жанг 2019 йилнинг 14 сентябрида ўтказилиши лозим эди. Бироқ жангга 10 кун қолганида Роман елкасидаги жароҳатни баҳона қилиб, учрашувга “чап” берганди. Ҳамюртимиз эса ўшанда колумбиялик чапақай Уилнер Сатоуинни 10 раундга мўлжалланган баҳснинг 4 раундидаёқ таслим қилиб, WBA ва IBF камарларининг ҳақиқий даъвогари сифатида ўзини яна бир карра намоён этди.

Ўтган тўрт ойлик “нафас ростлаш” ҳам америкалик Даниэль Романни Муроджоннинг муштидан асраб қололмади. Шиддатли ва муросасиз кечган 12 раундлик жанг деярли тўлиқ Муроджонинг устунлигида ўтди.

Ҳакамларнинг икки нафари 115:113 ҳисобида ҳамюртимизнинг ғалабасини қайд этган бўлса, учинчи рефери 113:115 ҳисобини Роман фойдасига ёзиб қўйди.

-Шундай ажойиб йигит билан дунё боксида ажойиб ғалабага эришганимдан бахтиёрман. Муроджонда ҳали ҳеч бир боксчида учрамаган ўзига хос хислат бор. Рингдан ташқарида умуман бошқа одам. Меҳрибон, қувноқ, ҳаммага ёрдамга ошиққан кўнгилчан. Рингда эса шу қадар куч-қудратга эга бўладики, уни танимай қоласиз. Унда табиат инъом этган юксак истеъдод, билим ва салоҳият мужассам. Мен у билан илк бор шуғуллана бошлаганимда, бу Ўзбек йигити ҳали дунёнинг кўплаб номдор боксчиларига “бош оғриқ” туғдиради, дегандим. Айтганимдек бўлди. Бугун у бир эмас, икки йўналишда жаҳон чемпиони. Дунё профессионал бокс тарихида Муҳаммад Али, Майк Тайсон, Джо Фрейзер, Джордж Форман, Оскар Де Ля Хойя, Генри Армстронг, Хулио Сезар Чавес, Пернелл Уитакер, Рой Жонс каби кучлилар қаторидан жой эгаллади, дейишимизга барча асослар бор. Мураббийнинг, промуотерлик компаниясининг, уни қўллаб-қувватлаган минг-минглаб мухлисларнинг бахти ҳам шунда. Айниқса, уни шу даражага етишида илк бокс сирларини ўргатган устозлари қаторида бугун унга озгина бўлса-да хизматим синган мени ҳам бу ғалаба ютуғим, деб биламан, — дейди Аҳмадалиевнинг профессионал боксдаги мураббийи америкалик Джастин Гамберг.

Шу ўринда, М. Аҳмадалиевнинг шу даражага эришишида мамлакатимизда бокс спортига ҳукумат даражасидаги эътиборни эътироф этган ҳолда Ўзбекистон бокс ва профессионал бокс федерацияларининг халқаро спорт ташкилотлари, промуотерлик компаниялари билан ўрнатилган ҳамкорлик алоқалари самарали бўлаётганлигини ва бу Ўзбекистоннинг жаҳон спорт оламидаги ютуқларига муносиб таъсир кўрсатаётганлигини айтиб ўтмоқ жоиз. АҚШда фаолият олиб бораётган “Жаҳон бокси” промуотерлик компанияси ана шундай халқаро бокс уюшмаларидан бири. Ушбу бокс компаниясида бугунги кунда дунёнинг 100 нафарга яқин маҳоратли ва донгдор спортчилари шуғулланишади. Ўрнатилган ҳамкорлик алоқалари натижасида ҳамюртларимиз Шахрам Ғиёсов ва Муроджон Аҳмадалиев бундан икки йил муқаддам Осиё чемпионатидан сўнг ушбу промуотерлик компаниясида шуғуллана бошлаганди.

-Ўзбек ҳамкасбларимиздан ажойиб спортчиларни етиштириб бераётганлигидан миннатдормиз. Ўшанда айтгандим, ҳали кўрасизлар, Ўзбекистоннинг шиддатли спортчилари Американи ларзага келтиради, дегандим. Шундай бўлди. Яқин вақтда Ғиёсовнинг ҳам “юриши” бошланади. У ҳам ўзига хос, кутилмаган техник, тактик ҳаракатлари билан кўплаб бокснинг энг зўриман, деб юрганларга рингнинг тафтини билдириб қўйишига ишонаман. Умуман, Ўзбек профессионаллари 21 асрда боксга янги об-ҳаво олиб келяпти. Улар ҳар қандай эъзозга, мақтовга муносиб, -дейди “Жаҳон бокси” промуотерлик компанияси президенти Андрей Рябинский журналистларга берган интервьюсида.

Булоқ тоғлар бағрида кўз очиб, тиниқ оби-ҳаётнинг тошлар аро йўл излаган манзарага нигоҳингиз тушганми? Ўзбекистон спортчиларининг мустақил жамоа сифатида ҳаракатлари ўша 1991-1994 йиллардаги кўринишини эслатади. Катта мусобақаларда иштирок этиш, унинг хат-ҳужжатларини расмийлаштириш шу даражада машаққатли эдики, ҳаттоки инглиз, испан ёки яқин-узоқ қардош мамлакат Туркиядаги халқаро турнирда қатнашиш учун ёзиладиган оддий баённома қоидаларини тўлдириш учун қайсидир институту ташкилотлардан тил биладиган одам изланарди. Биладиганлар эса яккам-дуккам эди. Бугун эса оддийгина инглиз тилида бирон ҳужжатни расмийлаштириш тренер-мутахассисларни қўя турайлик, маҳоратли, дунё таниган спортчиларимиз учун ҳам оддий бир юмушдай гап бўлиб қолди. Бугун минг-минглаб ёшларимиз учун “сеҳрли диёр” бўлмай қолган Америка бўладими ёки “ёввойи”лигини йўқотиб, турфалиги ойдинлашган Африкага бориб-келишми Ўзбекнинг дунё кўрган ёшларига “чўт эмас”.

Эсимда, ўша “ит эгасини танимайдиган” ғала-ғовурли даврларда Артур Григоряннинг профессионал боксдаги илк ғалабалари. Тошкент кўчаларини тўлдириб, қанчалик қувонган, қалбан ифтихор туйган кунларимиз...

Профессионал боксдаги илк жангини 2018 йил 10 мартида аргентиналик Давид Пазга қарши бошлаган Муроджон жуда қисқа фурсатда улкан довонни босиб ўта олишга эришди. У бу йўлда Америка, Аргентина, Мексика каби қатор давлатларнинг катта тайёргарликка эга бўлган, чемпионликка даъвогар боксчиларни енгиб, юксак натижага эришиши ҳам камдан кам спортчига насиб этадиган жараён. Бугун нафақат Наманганнинг Чустида Муроджоннинг ота-онаси Қаҳҳор ака ва Ойиша оналар хонадонида, балки бутун Ўзбекистон аталмиш КАТТА ОИЛАДА ҒУРУР, ИФТИХОР, ЁРҚИН ОРЗУЛАР тантанаси ҳукмронлик қилмоқда. Демак, уддаласа бўларкан, демак ёруғ ниятлар албатта амалга ошиши мумкин экан, деган некбин, покиза истаклар бойчечаклардек бўй кўрсатмоқда.

Муроджоннинг жаҳон бокс тарихига босган муҳри бу, битта Ўзбекнинг эмас, балки туркий тилда сўзлашувчи ўнлаб қардош ва жондошларимизнинг ҳам бокс майдонида абадиятга дахлдор тимсоли бўлиб қолажак. Зеро, куни кеча Президентимизнинг унга йўллаган табригида айтилгандек,“Муроджон ўғлим, Сен рингда ўзбек йигитларининг жисмоний, руҳий ва маънавий жиҳатдан баркамоллигини, ҳеч қачон кураги ерга тегмаган буюк аждодларнинг муносиб вориси эканлигингни кўрсатдинг” ва “мустақил Ўзбекистон спорти тарихида мутлақо янги ва ёрқин саҳифа очган ушбу оламшумул зафар соҳиби бўлган Сен каби жасур ва ватанпарвар ўғлонларимиз билан ҳақли равишда фахрланамиз”.

Шу онларда унинг боксдаги илк мураббийи Қобилжон Каримов, Муроджонга бошланғич алифни ўргатган Чустдаги 27- мактаб жамоаси. Чирчиқ олимпия захиралари спорт мактабидаги тренерлари, катта ҳаёт остонасида сабоқ олган Ўзбекистон жисмоний тарбия ва спорт университети ўқитувчи-мураббийлари, тажрибали устозлари Рустам Саидов ва Тўлқин Қиличевларнинг, хизмат вазифасини ўтаётган Ўзбекистон Миллий гвардияси жамоасининг қувончу ифтихорларини ҳис этган ҳолда бундан тўрт йил муқаддам Рио олимпиадасидан сўнг унинг журналистларга берган интервьюсида “Мен бокс билан ҳеч қачон шон-шуҳрат ёки пул учун шуғулланмаганман. Менинг мақсадим -боксда тарих яратиш. Дунёнинг пешонасига “Ўзбек бокси” муҳрини шундай босишки, то абад жаҳон рингининг энг юксакларига кўтарилмоқчи бўлганлар бизни кўриб, билиб, ҳис этиб турсин. Ўзбекистон байроғини жаҳоннинг ҳар бир бурчагидаги оддий одамлар ҳам билсин”, деган сўзларини келтирмоқчимиз.

Шукурки, оққан дарёлар оқмасдан қолмас, деганларидек Ўзбек спортининг янги-янги, навқирон авлодлари етишиб келяпти. Уларни дунё билибгина қолмасдан, тан беряпти, тан оляпти. Бугун Муроджонинг ғалабасидан масрурликни ҳис этаётган бўлсак, эртага унинг изидан собитқадамлик билан профессионал боксда ўз ўрнини мустаҳкамлаб келаётган Қудратулло Абдуқаҳҳоров, Азиз Абдуғофуров, Ҳасанбой Дўсматов, Исроил Мадримов, Фазлиддин Ғоибназаров, Бектемир Мелиқўзиев, Шоҳжаҳон Эргашев, Олимжон Назаров, Шаҳрам Ғиёсов, Равшан Умурзақов, Ҳусниддин Пўлатов, Достон Турдиев, Абдулазиз Нажмиддинов, Жавоҳир Фозилов, Рустам Тўлагановларнинг муваффақиятларидан қувонишимиз шубҳасиз.

Эътиборлиси, уларнинг ҳар бири дунё профессионал боксининг турли йўналишларида ўз ўрнига эга бўлиб келаётган боксчилардир.

Азизбек Абдуғофуров Бутунжаҳон бокс уюшмаси(WBС) рейтинги бўйича иккинчи енгил (76,204 кг) вазнда 2-ўринни эгаллаб турибди. Қудратилло Абдуқаҳҳоров бўлса, Бутунжаҳон бокс ташкилоти (WBО) рейтингида ярим ўрта (-66,68 кг) вазнда 11-ўринни банд этган. Айни вақтда Қудратилло IBF рейтингида 1-, WBC рейтингида эса 5-поғонада.

Яна бир аҳамиятли ҳолат. 2019 йилги барча вазн тоифаларидаги энг яхши боксчилар рейтингида ўзбекистонлик Қудратилло Абдуқаҳҳоров 150 кучли боксчилар орасида 49-ўринда қайд қилинди. Айтиш лозимки, шу пайтгача профессионал бокснинг энг кучлилари сафида бирон бир ўзбекистонлик жой олмаган эди.

Ёшларимизга катта ибрат ва шижоат намунасини кўрсатиб келаётган, жонажон Ватанимизнинг шон-шуҳратини халқаро майдонларда янада юксалтириш йўлида фидокорлик кўрсатаётган спортчиларимизнинг ғалабали одимлари бардавом бўлажак.