Фан-техника сўнгги йилларда жадал ривожланиб, шундай ихтиро, инновацион ишланма, замонавий технологиялар яратилдики, улар ҳаётимиздан чуқур ўрин олиб, яшаш сифатини бутунлай янги босқичга олиб чиқди. Замонавий технологиялар кундалик ҳаётимизнинг ажралмас қисмига айланди. Бинобарин, авваллари хаёлимизга ҳам келмаган нарсалар бугун ҳақиқатга айланиб, жамиятимизнинг барча жабҳасида ривожланишга йўл очмоқда.

Ана шундайлардан бири шу кунларда оммавий ахборот воситаларида бот-бот тилга олинаётган 3Д-принтерларидир.

Гап шундаки, кўпчилигимизда “Принтерлар фақатгина матн ва суратни чоп қилади ”, деган фикр шаклланиб қолган. Мутахассисларнинг айтишича, принтерларнинг имконияти жуда кенг бўлиб, яқин келажакда мазкур технология жамият ҳаётининг барча жабҳасида қўлланилади.

Унинг афзаллиги шундаки, зарур материаллар ҳамда дастурий таъминот ёрдамида уй қуриш, протез ва имплантатлар тайёрлаш, қимматбаҳо эсдалик буюм, тақинчоқлар ишлаб чиқариш мумкин. Масалан, Хитой, АҚШ, Буюк Британия, Нидерландияда ушбу йўналишда амалий натижаларга эришилган. Яъни, 3Д-принтерлар турар жой ҳамда уларнинг қисмлари — конструкциялари, ички деворлари, турли шаклдаги ҳимоя тўсиқларини ҳеч қандай қолипларсиз “чоп этмоқда”. Хусусан, Хитойда узунлиги 150 метр, кенглиги 10 метр бўлган 3Д-принтер яратилди. Ушбу қурилма бир неча соат ичида баландлиги олти метр бўлган бинони “барпо” қилиши мумкин. Бунда у “сиёҳ” ўрнида кучайтирилган шиша толали цементдан фойдаланади. Шундай бўлса-да, ҳозирча бу усулда йирик иншоотларни қуриш синов тариқасида олиб борилмоқда. Ландшафт дизайни ва аҳоли пунктларини ободонлаштириш учун кичик архитектура шаклларини тайёрлашда 3Д-принтерлар имкониятидан тобора жадал фойдаланиляпти.

Тиббиётда ҳам 3Д-принтерларни қўллаш истиқболлари жуда катта. Мисол учун, бундай йўсинда тайёрланадиган протезлар бемор танасининг илғаш қийин бўлган индивидуал жиҳатларини ҳам ҳисобга олиш имконини беради. Стоматологияда вақтинчалик тиш қопламаси ёки жағ имплантатларини яратишда 3Д-принтерлардан кенг фойдаланилмоқда. Тиббиётнинг бошқа соҳаларида ҳам ушбу қурилмани қўллаш бўйича изланишлар олиб борилаётир.  

Бугун 3Д-принтерларни қўллаш соҳаси ҳамда кўлами тобора кенгайиб бормоқда.  

Тошкентдаги «Яшнобод» технопаркида 3D-принтерлар ва роботлар ишлаб чиқариш йўлга қўйилди.

Ҳақиқатдан ҳам, кеча тасаввурга сиғмаган нарсалар бугун ҳақиқатга айланмоқда. Инновацион ишланма ва илғор технологияларни яратиш ҳамда ҳаётимизнинг барча жабҳасига жорий қилиш давлатимиз сиёсати даражасига кўтарилгани ҳам бежиз эмас.

Рухсора Ўринбоева