Самарқандда ЮНЕСКО Бош конференциясининг 43-сессияси ўтказилгани нафақат дунё жамоатчилиги, балки сиёсатчилар, ҳатто ёшларда ҳам катта қизиқиш уйғотди.
Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети талабаси Сабина Закирова шу ҳақдаги фикрлари билан ўтроқлашди:
– Самарқанд дунёнинг сиёсий, маданий, тарихий, янгича ташаббуслар илгари сурилаётган майдони сифатида гавдалангани биз ёшларга жуда катта ифтихор бағишлади.
Ўзбекистон Президентининг ЮНЕСКО Бош конференцияси 43-сессиясининг очилиш маросимидаги нутқи нафақат Ўзбекистоннинг халқаро майдондаги нуфузи ва ишончини оширди, балки замонавий дипломатиянинг ўзига хос – “ўзбекона модель”ини ёрқин намоён этди.
Нутқ ЮНЕСКО доирасида маданият, таълим, илм-фан ва инсонпарварлик соҳаларида янги глобал ҳамкорлик парадигмасини шакллантиришга хизмат қилди. Унда илгари сурилган ташаббуслар: инклюзив таълимни ривожлантириш, сунъий интеллект этикаси бўйича халқаро экспертлар анжумани ўтказиш, номоддий меросни сақлаш учун “Рақамли мерос институти”ни яратиш, “ЮНЕСКОнинг Экологик пойтахти” ташаббуси орқали экологик дипломатияни илгари суриш, медиа саводхонликни ошириш ва ахборот манипуляциясига қарши курашиш ғоялари – барчаси халқаро ҳамжамиятнинг долзарб муаммоларига жавоб берувчи, глобал аҳамиятга эга ташаббуслардир.
Бу ёндашувлар Ўзбекистонни маданий дипломатия маркази ва гуманитар соҳада ишончли ҳамкор сифатида кўрсатади. Бу орқали мамлакат ўз ташқи сиёсатини куч ишлатиш эмас, балки маданият, илм, бағрикенглик ва мулоқот орқали мувозанат яратиш тамойилига асослаётгани яққол намоён бўлди.
Нутқнинг мазмунида Ўзбекистон ташқи сиёсатининг ўзига хос модели – “инсонпарвар дипломатия” ва “маданий интеграция орқали ишонч” концепцияси мужассам.
Цивилизациялараро мулоқот ва бағрикенглик – Самарқанд тимсолида “Шарқ ва Ғарб ўртасидаги кўприк” сифатида ифодаланади.
Миллий меросни жаҳон қадриятлари билан уйғунлаштириш – Беруний, Улуғбек, Беҳзод, Алпомиш сингари тимсоллар орқали миллий ифтихор халқаро миқёсда танитилади.
Аёллар, ёшлар ва иқлим сиёсатига бағишланган ташаббуслар – ижтимоий адолат ва барқарор тараққиётга қаратилган ўзбек дипломатиясининг инсоний қиёфасини кўрсатади.
“Самарқанд руҳи” концепцияси – тинчлик, тотувлик ва илм-фан орқали инсониятни бирлаштириш ғоясининг рамзига айланган.
Хулоса ўрнида айтиш мумкинки, нутқ халқаро миқёсда Ўзбекистон ташаббусларини бирлашув, мулоқот ва ишонч асосида қурилган янги гуманитар дипломатия сифатида намоён этди. У миллий қадриятлар, маданий мерос ва замонавий глобал муаммолар ечимини уйғунлаштирган “ўзбекона ёндашув”нинг юксак намунаси бўлиб, халқаро сиёсатда “юмшоқ куч”нинг самарали ифодасига айланди.
Н.Абдураимова, ЎзА