2 апрель – Халқаро болалар китоби куни

Мамлакатимизда халқимизни китобхон миллатга айлантириш борасидаги эзгу ишлар болалар адабиётини ривожлантиришда ҳам ўзининг ёрқин ифодасини топмоқда.

Президентимиз ташаббуси билан Республика болалар кутубхонаси мутлақо янги қиёфа касб этди. Унинг фаолияти маъно ва мазмун жиҳатдан ҳам тубдан янгиланди. Болаларни китобхонликка даъват этиш борасида турли танловлар, фестиваллар, ижодий лойиҳалар ўтказилмоқда.   

Аслида Мунаввар қори Абдурашидхонов, Абдулла Авлоний, Ҳамза Ҳакимзода Ниёзий ва бошқа кўплаб жадид боболаримиз жон куйдирган болалар адабиёти ўғил-қизларни баркамолликка ундовчи дарсликлар, гўзал бадиий адабиётлар, қизиқарли ва фойдали ранг-баранг китоблар, спектакллар, кинофильмлар, анимацион фильмларнинг сценарийларига муҳим асосдир. Болалар адабиётининг энг яхши намуналарини ўзида жамлаган кўп жилдли китоблар мажмуаси устида ишлар қизғин кечмоқда.

Ҳа, бугунги кунда болалар адабиётини ривожлантиришга ёзувчи ва шоирлар, адабиётшунос олимлар, кутубхоначилар ҳам ўз ҳиссасини қўшмоқда. Айни пайтда бу эзгу ҳаракатнинг умуммиллий характерга эга бўлиши учун ҳар бир хонадоннинг ўзи, ота-оналар, нуронийлар, ўқитувчилар, мактабгача таълим масканларининг педагоглари ҳам биргаликда ҳисса қўшсалар, айни муддао бўлар эди.

Болалар адабиётининг бугунги ҳолати хусусида Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Ўзбек тили, адабиёти ва фольклори институти катта илмий ходими, адабиётшунос олим Эргаш Очиловга бир неча саволлар билан мурожаат қилдик. Олимнинг жавоблари қисқа, аниқ ва лўнда экани эътиборимизни тортди.

–  Эргаш ака, бугунги ўзбек болалар адабиёти ҳақидаги фикрингизни билмоқчи эдик.  

–     Болалар – келажагимиз, деймиз-ку. Бинобарин, болалар адабиёти нашрига ҳам, тарғиб-ташвиқига ҳам эътиборни кучайтириш керак, деб ўйлайман. Болалар китобхон бўлса, катталар ҳам китобхон бўлади. Чунки китобга қизиққан бола бир умр мутолаани тарк этмайди. Тўғри, бу борада, жумладан, китобхонликни ривожлантириш бўйича мамлакатимизда кўплаб хайрли тадбирлар, амалий ишлар бажарилмоқда. Бироқ, шу билан бирга бундай эзгу юмушга ота-оналарнинг ўзлари ҳам, педагоглар, кенг жамоатчилик фаол ҳисса қўшмоғи керак, назаримда.  

–  Техника шиддат билан ривожланиб, ҳар бир бола қўлида смартфон тутган ҳозирги ўзига хос глобаллашув даврида болаларни адабиётга, яхши китобга қизиқтиришнинг йўлларини нималарда кўрасиз?

– Совет даври билан қиёслаганда ҳозир нашриётлар 100 баробар кўпайган бўлса керак. Демак, шунга яраша кўп китоб чиқариляпти ва ўқиляпти. Киши табиатан нима қизиқ бўлса, ўшанга интилади.  

Агар китоб телефондан қизиқ бўлса, болалар телефонни қўйиб, китобга интилишади. Демак, шоир-ёзувчилар қизиқ мавзуларни топиб, ўқишли қилиб ёзишлари керак. Ўқувчининг кўнглидан кечаётган, тилининг учида турган гапни топиб айтинг-чи, у ўқимайдими! Албатта қизиқиш билан ўқийди!  

–  Бугунги болалар адабиётини Қуддус Муҳаммадий, Пўлат Мўмин, Худойберди Тўхтабоев, Фарҳод Мусажонов ва бошқа забардаст ва ёш китобхонлар ичида ўта оммалашган ёзувчи ва шоирлари билан таққослаганда қандай хулосага келган бўлар эдингиз?

– Илгари шоир-ёзувчилар ҳар бир масалага асарлари билан муносабат билдиришарди. Ҳозир болалар адабиёти даврдан бир қадар ортда қолгандай...  

Ўзбекистон Қаҳрамони, Ўзбекистон халқ шоири Абдулла Орипов таъбири билан айтганда, ижодкорларимиз замоннинг қизғин, шиддатли нуқталарини нишонга олишолмаяпти. Яхши шоирларимиз бору яхши носирларимиз етарли эмасга ўхшайди.

–  Самимий фикрларингиз учун ташаккур!                                                     

ЎзА мухбири

Назокат Усмонова суҳбатлашди