Сурхондарё вилоятида ўзбек-тожик халқлари бирдамлигида ўтказилаётган баҳорнинг дўстлик, тотувлик, бағрикенглик улуғланган шодиёнаси юқори савияда давом этмоқда.

Термиз шаҳридаги Алпомиш ва Денов туманидаги тоғли Сина-1 маҳалласида ташкил этилган тадбир “Қудратимиз бирлик ва ҳамжиҳатликда” шиори остида бўлиб ўтди.

Тожик миллатига мансуб аҳоли ҳам яшайдиган бу маҳаллаларнинг жорий йилги байрам тадбири Ўзбекистон, Тожикистон ва Қирғизистон Президентларининг Хўжанд шаҳридаги қўшма учрашуви ўтказилаётган тарихий кунга тўғри келди.

[gallery-22589]

Сурхондарёда ўттиздан ортиқ миллат ва элат вакиллари миллатлараро тотувликка шукрона айтиб, осуда, озод ва обод яшамоқда. Уларнинг мақсадлари муштарак. Ниятлари улуғ. Қадимий ва ҳамиша навқирон воҳани янада ривожлантириб, бундан ҳам фаровон, бугунгидан ҳам тўкин турмуш кечириш йўлида бир оиладек аҳил ва иноқ ҳаёт кечирмоқда.  

Аслида вилоятда яшайдиган ўзбек ва тожик халқларини қиёфаси, хатти-ҳаракатлари, кийиниши ёки удумларига қараб бир-биридан ажратиш мушкул. Қуда-анда, қавм-қариндош бўлиб кетган. Кўклам келди дегунча, икки миллат вакиллари яшайдиган маҳаллаларда Наврўз биргаликда нишонланади. Дошқозонларда баҳор таоми – сумалак пишириб, ўйин-кулги қилади. Ранг-баранг тадбирлар ташкил этиб, миллий урф-одат ва санъатларини намойиш этади. Эҳтиёжманд оилаларга саховат улашади. Маҳаллаларда бир кўчада яшайдиган ўзбек фарзандлари болаликда қўшниларидан тожик тилини, тожик ўғил-қизлари эса ўзбек тилини ўрганади.  

Қадрият ва урф-одатлари бир-бирига жуда ўхшаш, дини бир, қалби дарё икки миллат вакилларининг бу анъаналари кеча ёки бугун пайдо бўлиб қолгани йўқ. Бу удумлар қадимдан ён қўшни бўлиб яшаган икки халқнинг бағрикенг, кўнгли пок аждодларидан мерос қолган. Бироқ, шўролар салтанати тугагач, ён қўшни икки давлатнинг ўтмишдан сақланиб қолган ана шу анъаналарига андак дарз кетгандек бўлди. Чегараларга сунъий тўсиқ ўрнатилиб, одамларнинг ҳаракатланиши чекланди. Кўп йиллар икки давлатда яшайдиган қуда-андалар, дўсту биродарлар, қавму қариндошлар бир-бирларини соғиниб, тўй-томошаларида, мусибатли кунларида бир-бирларини кутиб яшади.

Президент Шавкат Мирзиёевнинг сиёсий иродаси билан ўзбек ва тожик халқлари учун ушалмас орзуга айланган икки давлат ўртасидаги борди-келди муносабатлари янги босқичда қайта тикланди. Бундан саккиз йил муқаддам Сурхондарёни қўшни давлатнинг Хатлон вилояти билан боғловчи чегара пости қайта очилган тарихий кўклам энди бўй кўрсата бошлаган ўша кунни ҳам ўзбек-тожик халқлари катта шоду хуррамликда нишонлаган эди.  

Маълумотларга кўра, воҳадаги Тожикистон билан чегара-божхона постлари орқали биргина ўтган йили 1 миллион 475 мингдан ортиқ киши ҳаракатланган. Ёки кунлик кўрсаткич 4 мингдан ортиқни ташкил этган. Вилоятнинг 24 маҳалласи Тожикистон билан чегарада жойлашган. Воҳа аҳолисининг 50 фоизидан ортиғини тожиклар ташкил этадиган 70 та маҳалла бор. Тожик болалари учун мактаблардаги тожик синфларида сабоқ берилмоқда. Термиз давлат университетининг тожик филологияси бўлимида қардош халқ фарзандлари касб сирларини чуқур ўрганаётир. Денов тадбиркорлик ва педагогика институти Садриддин Айний номидаги Тожикистон давлат университети билан ҳамкорлик алоқаларини йўлга қўйган.  

Осмонўпар тоғлар қўйнидаги Сина-1 маҳалласида тожиклар билан бирга ўзбек ва қозоқ миллатига мансуб аҳоли ҳам яшайди. Улар 747 хонадонда ягона оиладек турмуш кечирмоқда. Сайёҳларнинг севимли масканларидан бирига айланаётган сўлим ҳудудга бу йил “Туризм қишлоғи” мақомини бериш кўзда тутилган. Маҳалла аҳли асосан боғдорчилик билан шуғулланади. Шунингдек, пазандачилик, новвойлик, ошпазлик, ҳунармандлик каби йўналишлар яхши ривожланган.

Термиз шаҳридаги Алпомиш маҳалласида 1 минг 990 хонадонда 7 минг 300 дан ортиқ 20 дан зиёд турли миллат ва элат вакиллари аҳил, тўкин ҳаёт кечирмоқда. Маҳалла йилдан-йилга ривожланиб, аҳоли учун қулай шароит яратилаётир. Тожик миллатига мансуб аҳоли кўпроқ яшайдиган ҳудудда иккита давлат, учта хусусий шифохона хизмат кўрсатади. Битта умумтаълим мактаби, битта мактабгача таълим ташкилоти фаолият юритмоқда. Аҳолига савдо ва бошқа хизматлар кўрсатиш юксалиб бораётир.  

Қизиқарли лаҳзаларга бой бўлаётган шодиёналарда бошқа миллат вакиллари, хорижлик меҳмонлар ҳам иштирок этди.

– Сурхондарё менда бой таассурот уйғотди, – дейди Ломоносов номидаги Москва давлат университети доценти Алла Кузнецова. –Бойсун табиатини, тарихий ва археологик ёдгорликларни томоша қилдик. Бугун эрта тонгдан шу тадбирга келдик. Бу ерда менга ўзбек ва тожик халқларининг миллий анъана ва урф-одатлари, таомлари ва ўйинлари кенг намойиш этилаётгани, барча миллат вакилларининг бирлиги ва жипслиги жуда манзур бўлди. Бундай урф-одатларни асраб-авайлаш ва ёш авлодга намойиш этиб, болаликдан уларда меҳр уйғотиш қадимдан мерос қолган удумларни келгуси авлодларга етказишда ҳам муҳим ўрин тутади.  

– Икки миллатнинг дўстлик, яқин қардошлик алоқалари узоқ ўтмишга бориб тақалади, – дейди Тожик миллий маданият маркази раҳбари Рамазон Абдуллаев. – Бу дўстликка Алишер Навоий ва Абдураҳмон Жомий ҳазратлари ўз даврида янгича асос солган. Бизнинг давримизга келиб, Ўзбекистон ва Тожикистоннинг давлат раҳбарлари янги қиёфада ривожлантирмоқда. Тожикистон халқ артисти Боқи Раимзода ўзбек ва тожик миллати ҳақида сўз юритиб, бошқа халқларни ажратиш осон, лекин биз шу даражада яқинлашиб кетганмизки, кўрган киши “эй дўст сен ўзбекми ё тожикми”, деган саволни беради, дея икки халқнинг дўстлиги ва яқин қардошлигини нозик ташбеҳларда куйлаган. Халқимиз қадимдаги ўзаро қардошлик алоқаларимиз янги қиёфада қайта бўй кўрсатганидан мамнунлигини ҳам ҳар йил баҳор айёмида кенг тараннум этишга одатланди.

Дўстлик байрами доирасида сумалак ва бошқа миллий таомлар тайёрланди. Амалий санъат ва ҳунармандлик буюмлари кўргазмалари, “Оқ теракми – кўк терак”, “Куч синаш”, “Арқон тортиш”, “Чиллак”, “Юртим полвонлари” миллий ўйинлари, дорбозлар чиқишлари, “Варраклар сайли” каби тадбирлар ташкил этилди. Фольклор-этнографик ансамбллар ва бахшиларнинг, шоир ва ёзувчиларнинг дўстлик ва ҳамжиҳатликни мустаҳкамлашга қаратилган чиқишлари, яқин қардошлик, биродарлик акс этган бошқа маънавий-маърифий тадбирлар намойиш қилинди.  

Ҳудудларда ўтказилаётган шодиёналарда Муборак Рамазон ҳайити муносабати билан “Ҳайит оши – тинчлик, дўстлик ва бағрикенглик оши” шиори остида “Ҳайит оши” тайёрланиб, тарқатилмоқда. “Дўстлик боғ”лари барпо этиляпти.

Она табиат уйғониб, теварак-атрофни яшил либосга буркаётган фусункор кунларда ўтказилаётган байрам тадбирлари барча миллат ва элат вакилларида катта қизиқиш уйғотмоқда.

Термиз шаҳридаги Алпомиш маҳалласида ўтказилган тадбирда вилоят ҳокими Улуғбек Қосимов иштирок этди.

Холмўмин Маматрайимов, Жонибек Қўзимуродов (сурат)

ЎзА мухбирлари