АОКАда Солиқ қўмитаси раҳбарияти иштирокида 2024 йил якунлари ва келгуси режаларга бағишланган матбуот анжумани бўлиб ўтди.
Ўтган йилда Ўзбекистон иқтисодиёти жадал ривожланиб, ялпи ички маҳсулот (ЯИМ) 6,5 фоизга ўсди. Ушбу макроиқтисодий барқарорлик давлат бюджети даромадларини шакллантиришда замин яратди.
Натижада 2024 йилда солиқ сиёсати ҳамда солиқмаъмурчилигини яхшилаш эвазига давлат бюджетига 199,5 триллион сўм солиқ тушумлари тушишига эришилди. Бу эса 2023 йилга нисбатан 33,5 триллион сўм ёки 20,2 фоизга кўп солиқ тушумлари таъминланди, дегани.
Матбуот анжуманида қайд этилишича, ўтган йилдасоҳаларга бириктирилган солиқ инспекторлари томонидан солиқ ҳисоботларини таҳлил қилиш ва тафовутларни бартараф этиш ҳисобига 486,3 миллиард сўм қўшимча солиқ ҳисобланиб, шундан 418,7 миллиард сўм ундирилди. 64,5 мингта вақтинча молиявий қийинчиликка дуч келган тадбиркорлик субъектлари билан алоҳида ишланиб,муаммолари ҳал этилишида ёрдам берилиши натижасида уларнинг фаолияти қайта тикланди.
Шунингдек, 129,3 мингта янги деҳқон хўжалигирўйхатдан ўтказилди. 8,7 мингта ўзини ўзи банд қилганлар ўз фаолиятини кенгайтириб, ЯТТга, 947 нафар ЯТТнинг фаолияти эса юридик шахс сифатида йириклаштирилди.
Бугунги кунда аҳоли ва бизнес учун қулайликларниошириш, инсон аралашувини камайтириш мақсадида солиқ органлари фаолияти изчил рақамлаштирилмоқда. Солиқ маъмурчилигини яхшилаш ва яширин иқтисодиётни жиловлашга қаратилган янги дастурий маҳсулотлар ишга туширилди ва уларнинг сони 74 тага етди.
Идоралараро ҳамкорлик доирасида ўзаро электронахборот алмашиш йўлга қўйилган вазирлик ва ташкилотлар сони 60 тага, интеграция йўналишлари сони 238 тага етказилди. 201 та маркетплейслар рўйхатга олинди. Шунингдек, соҳада рақамлаштириш жараёнларини изчил давом эттириш, солиқ назоратида “инсон омили”ни чеклаш ҳамда иқтисодиётда хуфиёна айланма улушини қисқартириш, қолаверса истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш мақсадида рақамли маркировкалаштизими жорий этилган.
“Рақамли маркировка” тизимида рўйхатдан ўтган 3,5минг субъектлар томонидан 2024 йилда 100 мингдан ортиқ маҳсулот тури “рақамли маркировка” каталогига киритилган, шундан қарийб 8,2 миллиард дона маркировкаланган товарлар ишлаб чиқарилди.
Аҳолига йўналишсиз такси хизматини кўрсатаётгансубъектлар фаолиятини легаллаштириш бўйича агрегаторлик хизматини кўрсатаётган субъектларнинг ахборот тизимларини солиқ органларининг маълумотлар базасига интеграция қилиш ҳисобига солиқ тушумлари кескин ошди. 2025 йилнинг 1 январь ҳолатига уларнинг сони 155 тага етди.
“YandexGo” орқали 430,5 мингдан ортиқ фуқароларнинг фаолияти ўзини ўзи банд қилган шахс сифатида легаллаштирилиб, 2024 йилда мижозларга 5,2 триллион сўмлик 271,3 миллион дона чек расмийлаштирилган. “YandexGo UB”МЧЖ томонидан 2024 йил 12 ойда жами 145,2 миллиард сўм, шундан ҚҚС 64 миллиард сўм солиқлар тўланган.
Рақамли технологиялар ечимларидан фойдаланиш“бизнесни соядан олиб чиқишда” катта муваффақиятларга эришиш имконини бермоқда ҳамда тенг рақобат муҳити шаклланмоқда. 2025 йилда ҳам солиқ тушумларини кўпайтириш ва солиқ маъмурчилигини яхшилаш бўйича ишлар давом эттирилмоқда.
Жумладан, дастлабки маълумотларга кўра, 2025 йил1 чорагида давлат бюджетига белгиланган 45,5 триллион сўм ўрнига 48,2 триллион сўм тушумлар таъминланди ёки 2 ,7 триллион сўм қўшимча маблағлар жалб қилинди. 2024 йилнинг мос даврига нисбатан 20 фоизга, ҳудудларда ҳаттоки 25 фоиз ўсишга эришилди. Бунда асосий улуш фойда солиғи – 11,8 триллион сўм, ҚҚС – 9,8 триллион сўм, акциз солиғи – 4,5 триллион сўм ва бошқаларни ташкил этмоқда.
Ш.Маматуропова, ЎзА