Узоқ йиллар пахта майдонларидан ўртача 25-28 центнердан ҳосил олинди. Аммо, замонавий услублар: қўшқатор, томчилатиб суғориш, плёнка остига экиш кабилар қўллангач Фарғона вилоятидаги бу кўрсаткич 8-12 центнерга ошди.

Тошлоқ тумани пахтакорлари  азалдан  ташаббускор, янгиликка интилувчан. Пахтачиликда ҳосилдорлик кўчат ва кўракнинг сонига боғлиқ. Буни яхши англаган фарғоналик, жумладан, тошлоқлик деҳқонлар йил бошида қўшқатор услуби ва Хитой технологияси асосида ерга чигит ташлади. Агар Тошлоқ туманида ўтган йили гектаридан ўртача 39 центнердан пахта ҳосили олинган бўлса, бу йилги ҳолат ҳосилдорлик анча юқори бўлишини кўрсатмоқда.

Тумандаги 165 та фермер хўжалигида 4300 гектар майдонда пахта кўчати парваришланяпти. Унинг бир қисмида тажриба-синов давом этмоқда. Гап шундаки, ўтган йили 200 гектарда Хитой технологияси қўлланилиб ўртача 51 центнердан ортиқ ҳосил олинган эди. Бу йил эса...

–1200 гектар майдонга Хитой Республикасидан келтирилган чигит экилган, – дейди Тошлоқ тумани қишлоқ хўжалиги бўлими бошлиғи ўринбосари Иқболжон Қодиров. – Шу билан бирга 456 гектарга айнан Хитой  технологияси асосида қўшқатор ва 67/10 схемада плёнка остига  томчилатиб суғориш усулини қўллаб чигит ундирдик. Бу майдонлардан ўртача 50-60 центнергача ҳосил йиғиб олиш кўзда тутилмоқда.

Улардан бири “Хуршидбек зиё” фермер хўжалигидир.

–Наманган 77, 82/90 навларини экар эдик. Ўтган йили кўсак қуртидан кўп талофат кўрдик, – дейди “Хуршидбек зиё” фермер хўжалиги раҳбари Хуршид Ўсаралиев. – Шунинг учун бу йил Хитойнинг Луизанг–78 навини плёнка остига қўшқатор услубида экдик. Айнан шу майдонда ҳар гектарида 284 минг кўчат ўсяпти. Баҳолаш натижасида 57-60 центнердан ҳосил ҳисобланди.

Ҳозирнинг ўзида ҳар тупда 14-15 тадан бўлиқ кўсак бор. Уни кўчат сонига кўпайтирсангиз кутилаётган ҳосилдорлик шундан чиқади қолади. Кўсаклар эса бирин-кетин ёрилиб лўппи пахта толаси бош кўтариб чиқяпти. Энди теримга киришиш тадбирларини режалаш лозим.  

–Кўчатнинг кўплиги эвазига дефолиация икки босқичда ўтади. 15 августда биринчи, 20 августда иккинчи дефолиация қилинади, – дейди Хуршид Ўсаралиев.

Хуршид дефолиация  ҳақида бежиз гапирмаяпти. Чунки унинг эзгу нияти бор.

–Буниси 8, ичкарида 15 ва 5 гектарли майдонлар бор. Хонариқда 28 та фермер бўлиб, биз, икки ёндаги қўшни фермерлар уччовимиз бирга битта терим машинаси сотиб оляпмиз. Шартномалар имзоланди, – дейди фахр билан фермер.

Ҳа, Тошлоқ тумани ҳокимлиги пахтачиликка механизация қўллашни кенгайтириш борасида ташаббускорлардан бири. Маълумки, Фарғона вилоятига Хитойдан пахта териш машиналари тайёр ҳолда кетма-кет келтириляпти. Шу ердан улар республиканинг бошқа вилоятлари қатори Фарғона далаларига ҳам йўл олмоқда.

–Ўтган йили 250 гектар майдондаги пахта терим машинасида йиғиштириб олинган эди. Бунинг натижасида қўл меҳнати камайди, терим муддати қисқарди ва пахта териш харажати икки баробарга арзонлашди. Шундан келиб чиқиб, бу йил туманга яна 10 та янги терим машиналари сотиб олиняпти. Шунда жами 2500 тонна пахта терим машиналарида йиғиб олинади.

Шундай қилиб, Тошлоқда экин майдони ўша-ўша. Аммо пахта ҳосилдорлиги илғор технология эвазига бир неча центнерга ошиши кутилмоқда.

<iframe width="650" height="420" src="https://www.youtube.com/embed/wvlGYZvcvl4" title="Ekin maydoni o‘sha-o‘sha, ammo hosildorlik.." frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" referrerpolicy="strict-origin-when-cross-origin" allowfullscreen></iframe>

Муҳаммаджон Обидов. 

Элёр Олимов.