Юртимизда баҳор. Бу фаслда барча ҳудудларда кўчат экиш ишлари авж олади. Хусусан, жойларда “Яшил макон” миллий лойиҳасини амалга оширишнинг баҳорги мавсуми ҳам бошлаб юборилган.

Кўчатнинг нави, турига қараб, уни экиш муддатлари белгиланади. Уруғлик кўчатларни баҳор ва куз фаслида ҳам экиш мумкин. Данакли кўчатларни эса баҳорда экиш мақсадга мувофиқ. Боғ барпо этиш учун аввало, яхши ер майдони танлаб олинади. Ернинг ҳолатидан келиб чиқиб, қандай кўчат экиш кераклиги ҳал этилади.

Аммо айрим ҳудудларда экилган дарахтларнинг қуриб қолиш ҳолатлари кўп учрайди. Ниҳоллар экилгандан кейин нима сабабдан қуриб қолади?

Қишлоқ хўжалиги вазирлиги матбуот хизмати маълумотларига кўра, кўчат экишнинг ҳам ўз технологияси бор. Мевали ниҳолларнинг қуриб қолиши боғдорчиликда учрайдиган муҳим муаммолардан биридир. Бунинг асосий сабаблари орасида нотўғри суғориш, сифатсиз кўчатлар, экиш жойининг мос эмаслиги, иқлим шароитларига мослашишдаги қийинчиликлар ҳамда касаллик ва зараркунандаларнинг таъсири бор.

Ниҳолларнинг қуриб қолиши, айниқса, суғориш тизими йўқ ёки нотўғри ташкил этилган ҳудудларда кўпроқ кузатилади. Суғориш етарли бўлмаса, тупроқ қуруқ бўлиб, кўчат илдизлари етарлича озуқа ололмайди. Бунинг олдини олиш учун томчилатиб суғориш тизимидан фойдаланиш ва тупроқ намлигини доимий назорат қилиш зарур.

Кўчатларнинг сифатсизлиги ва илдиз тизимининг шикастланиши ҳам муҳим омил бўлиб, улар қазиш, ташиш ва экиш жараёнида нотўғри сақланса, илдизлари совуқ, шамол ва қуёш нури таъсирида зарарланиб, ўсишдан тўхташи мумкин. Шу боис, кўчатларнинг илдиз қисмини нам ҳолатда сақлаш тавсия этилади.

Иқлим шароити ҳам ниҳолларнинг мослашиш жараёнига бевосита таъсир кўрсатади. Иссиқ ва қуруқ об-ҳавода тупроқ намлигини сақлаш учун мулчалаш ишлари олиб борилиши, совуқ тушиш хавфи бўлса, кўчатлар ёпиқ ҳолда сақланиши керак. Касалликлар ва зараркунандалар ҳам ниҳолнинг қуриб қолишига сабаб бўлиши мумкин.

Муҳайё Тошқораева, ЎзА