Ерга нисбатан Она замин сўзини ишлатамиз. Чунки, Ер бизни худди онамиздек боқади, тўйинтиради. Энг асосийси, бизни бир умр бағрида кўтариб юради. Ҳатто, одамзод бу дунёни тарк этганида ҳам Ер уни ўз бағрига олади. Тупроқ одамзодни ҳеч қачон ташлаб кетмайди. У ҳамиша биз билан бирга. Юрсак, турсак, ўтирсак ҳам бизни суяб туради.

Аммо биз мана шу Она заминнинг қадрига етяпмизми? Уни асраб-авайлаяпмизми? Менимча йўқ. Биз Ерни чексиз, у тугамайди, камаймайди, деб ўйлаймиз. Афсуски, табиат каби Ернинг ҳам имкониятлари чекланган. Уни асраб-авайламасак, эҳтиёт қилмасак, у ҳам бизни кўп нарсадан маҳрум қилиши мумкин.

Шу сабабли Ер муаммоларига инсониятнинг эътиборини қаратиш ҳам бугунги кун учун долзарб. 1970 йилдан бошлаб ҳар йили 22 апрель куни жаҳондаги барча мамлакатларда турли тадбирлар ва акциялар ўтказилади. Шу боис, БМТ Бош Ассамблеяси 22 апрель санасини Бутунжаҳон Ер куни деб эълон қилди. Шу куни турли мамлакатларда инсонларни сайёрамиз ягоналигини ҳис этиш, барча инсонларнинг ягона уйи ҳисобланган Ерни ҳимоя қилишга чорлайди.

Болалигимизда ерга чиқинди ташласак ёки ерни калтак билан урсак, катталар Ерни урган одам гуноҳга ботади, дейишарди. Бундай гапларни эшитиб, худди Ер бизни ўз қаърига ютиб юборадигандек чўчирдик ва бошқа бу ишни такрорламасдик. Шу тариқа Она замин бизни боқиши, унга зиён етказмаслик кераклиги болаликдан қалбимизга сингган.

Бугунги кунга келиб глобал иқлим ўзгариши, ерларнинг яроқсиз ҳолатга келиши, биологик хилма-хилликнинг тез суръатлар билан йўқолиб бориши бутун инсониятнинг ҳаётига хавф солаётгани барчани бирдек хушёрликка чорламоқда.

Инсоннинг табиатга таъсири, сув ва энергоресурслардан фойдаланишдаги исрофгарчиликлар, ўрмонларнинг ёппасига кесиб юборилиши оқибатида кўплаб ўсимлик турлари буткул йўқолиб кетиш арафасида.

Ўрмонларнинг турли эҳтиёжлар учун йўқ қилиниши эса нафақат инсониятга, ҳайвонот оламига ҳам ўз таъсирини кўрсатади.

Дунёда ҳамма нарса бир-бирига чамбарчас боғлиқ. Ўрмон бўлмаган жойда ўсимлик, наботот олами бўлмайди. Наботот олами бўлмаган жойда ер кучсизланади, охир-оқибат эрозияга учраб яроқсиз, шўрланган, ташландиқ ерга айланади.

Ўзбекистонда ҳам ўрмон ресурслари чекланган. Маълумотларга кўра, ўрмон билан қопланган ер майдони 4,4 миллион гектарни ташкил қилади. Бу умумий ер майдонининг 10,6 фоизини ташкил қилади. Охирги 10 йил ичида Республикада ўрмонзорларни кўпайтиришга  эътибор қаратилмоқда.

Президентимизнинг 2024 йил 27 мартдаги “Халқаро тараққиёт уюшмаси иштирокида "Ўзбекистонда барқарор ўрмон ландшафтларини тиклаш" лойиҳасини амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорига мувофиқ республиканинг 176 минг гектар ер майдонида ўрмонзорларнинг табиий тикланишига кўмаклашиш ишлари олиб борилди. 38,5 минг гектар ер майдонларида яйловларни қайта тиклаш, 15 минг гектар ер майдонида сувни тежаш ва тоғ ўрмонларида тупроқ эрозиясига қарши курашиш, 14,2 минг гектар ер майдонларида агроўрмончилик тадбирлари олиб борилмоқда. 5 минг гектар ер майдонида саноатбоп ўрмонзорлар ташкил қилиш ҳамда 5 минг гектар майдонда доривор ўсимликлар плантацияларини ташкил қилиш ишлари амалга оширилмоқда.

Н.Раҳмонова, ЎзА