2023 йилда NASA томонидан Ерга олиб келинган Бенну астероиди намунаси ҳақиқий вақт капсуласи бўлиб чиқди. OSIRIS-REx зонди олиб келган бу зарралар олимларга Қуёш тизими қандай пайдо бўлганини тушунишда катта ёрдам бермоқда.

Тадқиқотлар шуни кўрсатдики, Бенну ўзида миллиардлаб йиллар олдин, ҳатто Қуёш туғилишидан аввал пайдо бўлган моддаларни сақлаган. Олимлар бу намуналарда юлдуз чанги, органик моддалар ва ғайриоддий изотоплар изларини топишди. Бу эса ҳаёт кимёсининг илк босқичларига оид муҳим далилларни беради.

Бенну, шунингдек, кўп миқдорда музга эга бўлган. Бу муз эриб, атрофдаги жинслар билан реакцияга киришган ва натижада паст ҳароратда ҳосил бўлган ноёб бирикмалар юзага келган. Бу жараёнлар узоқ вақт давомида астероид ичида сақланиб қолган.
Астероид юзасида эса космик зарбалар, микрометеоритларнинг излари ва қуёш шамоли таъсири билан ҳосил бўлган микрократерлар аниқланган. Бу эса Бенну ҳам ички, ҳам ташқи томондан доимий ўзгаришда бўлганини кўрсатади.

Шуни унутмаслик керакки, Ерга тушган метеоритлар атмосферада ёниб, асл ҳолатини йўқотади. Аммо OSIRIS-REx миссияси бизга Қуёш тизимининг энг “тоза” намуналарини етказди.

Бу кашфиёт олимларга нафақат ўтмишни ўрганиш, балки келажакда ҳаёт изларини бошқа сайёраларда қидириш имконини ҳам беради.

<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/QGGP-E4Z1Wg?si=yjW_-JQruqHnh_2k" title="YouTube video player" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" referrerpolicy="strict-origin-when-cross-origin" allowfullscreen></iframe>

Мадинабону Насриева, Улуғбек Тўхтаев, ЎзА