Sirli olam

Tasavvur qiling, samolyotda yoki kemada ketyapsiz, birdaniga dom-daraksiz, izsiz yo‘qolib qoldingiz. Endi sizni na yaqinlaringiz va na boshqa begonalar topa olmaydi.

Bugun o‘sha mashhur Bermud uchburchagi haqida

Bermud uchburchagi, Shimoliy Atlantika okeanining Shimoliy Amerika yaqinidagi qismi, unda 50 dan ortiq kema va 20 ta samolyot sirli ravishda g‘oyib bo‘lgan. Bermud uchburchagi Atlantika okeanidagi Florida, Puerto-Riko va Bermud orollari orasidagi hudud hisoblanadi. Uning umumiy maydoni hisob-kitoblari 1 300 000 va 3 900 000 kvadrat kilometr oralig‘ida.

Bu hududda tushunarsiz hodisalar haqida ilk xabarlar 19-asrning o‘rtalariga borib taqaladi. Ba’zi kemalar hech qanday izohsiz holda butunlay tashlab ketilgan holatda topilgan. Boshqalari esa favqulodda signal yubormagan va shunchaki g‘oyib bo‘lgan — ularning keyingi taqdiri noma’lumligicha qolgan. Samolyotlar ham izsiz yo‘qolgan, hattoki ularni qutqarish uchun yuborilgan ekspeditsiyalar ham yo‘qolib ketgani aytiladi. Shunga qaramay, hozirgacha bu voqealarga oid hech qanday aniq qoldiq yoki dalil topilmagan. Ularni tushuntirish uchun ilgari surilgan ba’zi nazariyalar esa haddan tashqari xayoliy ko‘rinadi.

Bu yo‘qolishlarga g‘ayritabiiy kuchlar sabab bo‘lgan degan qarashlar ko‘p uchrasa-da, ilmiy jihatdan izohlanadigan tabiiy omillar bunday hodisalarni tushuntirishda asosliroq hisoblanadi. Masalan, shunday taxminlardan biri shuki, uchuvchilar Bermud uchburchagi yaqinidan o‘tayotganda kompas og‘ishini hisobga olishmaydi. Chunki bu hududda "agonik chiziq" deb ataluvchi joy bor — ya’ni kompasda magnit og‘ishini tuzatishga ehtiyoj bo‘lmaydi. Bu esa noto‘g‘ri yo‘nalishda uchishga olib kelib, falokatga sabab bo‘lishi mumkin. Yana bir mashhur nazariyaga ko‘ra, kemalar va samolyotlar "g‘ayritabiiy to‘lqinlar" — ya’ni balandligi 30 metrgacha yetadigan ulkan to‘lqinlar tomonidan yutib yuborilgan bo‘lishi mumkin. Bunday kuchli to‘lqinlar har qanday kema yoki samolyotni izsiz yo‘q qilishi mumkin. Bermud uchburchagi esa aynan bir nechta bo‘ron yo‘llari kesishadigan joyda joylashgani sababli, bunday to‘lqinlar aynan shu hududda yuzaga kelish ehtimoli yuqori bo‘ladi.

Shunga qaramay, AQSHning Milliy Okean va Atmosfera Ma’muriyati (NOAA) quyidagicha bayonot bergan: “Bermud uchburchagida sirli yo‘qolishlar boshqa keng va ko‘p qatnovli okean hududlariga qaraganda ko‘proq sodir bo‘ladi, degan dalillar yo‘q.” Shuning uchun ham, bu hududdan kemalar va samolyotlar bugungi kunda ham hech qanday muammosiz o‘tishda davom etmoqda.

Bermud uchburchagida sodir bo‘lgan eng mashhur voqea — 1945-yil 5-dekabrda beshta harbiy samolyot (Flight 19) mashg‘ulot vaqtida yo‘qolib, ulardan hech qanday iz topilmagan. Ayrim mutaxassislar bu hodisalarni tabiiy omillar bilan izohlaydi: metan gazining suvga chiqishi, kuchli bo‘ronlar, okeanning 9 km chuqurligi va insoniy xatolar.

Avstraliyalik olim Karl Kruszelnicki esa bu voqelar ortida hech qanday sir yo‘q, hammasi shunchaki bo‘rttirilgan afsonalardir, deb hisoblaydi. Unga ko‘ra, Bermud uchburchagida boshqa dengiz hududlaridan ko‘ra ko‘proq halokat ro‘y bermagan.

Shunga qaramay, bu joy hanuzgacha sirlilik aurasi bilan o‘ralgan. Qanday qilib izsiz g‘oyib bo‘lgan samolyotlar va kemalarni unutish mumkin?

<iframe width="1250" height="703" src="https://www.youtube.com/embed/ydgNQU0EYI8" title="Bu hududda hamon samolyotlar g`oyib bo`lmoqda. Aslida Nima Bo`layapti?" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" referrerpolicy="strict-origin-when-cross-origin" allowfullscreen></iframe>

Iroda Jo‘rayeva, Ulug‘bek To‘xtayev, O‘zA