Vatanimiz tarixidagi 30 yanvar sanasi bilan bog‘liq ayrim voqealar bayoni.
1480 yil (bundan 545 yil oldin) – Istanbulda kotib Abdurazzoq Baxshi iste’dodli shoir va donishmand murabbiy Ahmad Yugnakiyniig «Hibatul-haqoyiq» dostoni qo‘lyozmasini ko‘chirish ishlarini nihoyasiga yetkazdi. Kotib XV asrda uyg‘ur yozuvi ko‘pchilikka manzur bo‘lmagani uchun, uyg‘ur yozuvi bilan ko‘chirilgan matnga misralardan keyin arabcha transkripsiyada va fors-tojik tilida ayrim izohlar ham beradi.
Birinchi jahon urushi boshlarida turk olimi Najib Osim Istanbuldagi Ayo-Sofiya masjidining kutubxonasidan mo‘g‘ul tilidagi rasoil (risolalar) to‘plamiga kiritilgan, ilm olamiga ma’lum bo‘lmagan «Hibatul-haqoyiq» dostonining mazkur ko‘lyozmasini topadi. Qulyozma turkiy tilda bo‘lib, u mo‘g‘ulcha xatlar to‘plamiga yanglish kiritilgan edi.
Adabiyotshunos olim Natan Mallayevning ma’lumot berishicha, «Hibatul-haqoyiq» Ahmad Yugnakiydan bizgacha saqlanib qolgan yagona adabiy meros hisoblanadi. Asar matnida kitobning yozilgan yili, joyi, hatto nomi ham ko‘rsatilmagan. Fakat bir baytda shoir o‘z nomini tilga olgan.
1918 yil (bundan 107 yil oldin) – Turkiston Xalq Komissarlar Soveti Turkiston Muxtoriyati hukumatini tugatish uchun harbiy harakatlar boshladi. Turkiston bolsheviklari buning uchun qizil askarlardan tashqari armanlarning “Dashnoqsutyun” partiyasi a’zolaridan tuzilgan beshafqat qurolli drujinalaridan ham keng foydalandilar.
1930 yil (bundan 95 yil oldin) – Butunittifoq Kompartiyasi Markaziy Qo‘mitasi Siyosiy byurosi «Yoppasiga kollektivlashtirish rayonlarida quloq xo‘jaliklarini tugatish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi qaror qabul qildi. Bu bilan dehqon xo‘jaliklariga qarshi kurash, qatag‘onlarga ommaviy va favqulodda shafqatsiz tus berildi.
1938 yil (bundan 87 yil oldin) – O‘zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti, davlat va siyosat arbobi, o‘zbek xalqining atoqli farzandi Islom Abdug‘aniyevich Karimov tavallud topdi (vafoti 2016 yil). Har yili bu sanani nishonlash, marhumni xotirlash ezgu an’anaga aylangan. Birinchi Prezidentimiz сuверен va mustaqil O‘zbekistonning tashkil topishiga, insonparvar demokratik huquqiy davlat barpo etilishiga, fuqarolararo tinchlik va milliy totuvlik ta’minlanishiga qo‘shgan misli ko‘rilmagan hissasi uchun hamda qat’iyligi va jasurligi uchun “O‘zbekiston Qahramoni” unvoni (1994), “Mustaqillik” (1996), “Amir Temur” (1997) ordenlari bilan taqdirlangan. Islom Karimovning faoliyati xalqaro darajada ham yuksak baholandi. U chet el mamlakatlarining oltmishdan ortiq mukofotlari va faxriy unvonlari bilan taqdirlangan.
1947 yil (bundan 78 yil oldin) – O‘zbekiston, Qoraqalpog‘iston va Turkmaniston xalq artisti Ortiq Otajonov tavallud topgan (vafoti 2019 yil). U O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021 yil 24 avgustdagi “Mamlakatimizda madaniyat va san’at, adabiyot, ommaviy axborot vositalari sohalarini rivojlantirishga ulkan hissa qo‘shgan bir guruh marhum ijodkorlarni mukofotlash to‘g‘risida”gi farmoniga asosan “Mehnat shuhrati” ordeni bilan mukofotlangan.
1992 yil (bundan 33 yil oldin) – Yevropada Xavfsizlik va hamkorlik Kengashi (hozirgi Yevropada Xavfsizlik va hamkorlik tashkiloti) tashqi ishlar vazirlarining Pragada bo‘lib o‘tgan majlisida O‘zbekiston ushbu xalqaro tashkilotga qabul qilindi. Shu yilning 26 fevralida O‘zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti Islom Karimov Finlyandiyaga qilgan rasmiy safari chog‘ida Yevropada Xavfsizlik va hamkorlik kengashining Xelsinki (1975 yil) yakuniy aktiga imzo chekdi.
2014 yil (bundan 11 yil oldin) – O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “«Sog‘lom avlod uchun» hukumatga qarashli bo‘lmagan xalqaro xayriya fondini qo‘llab-quvvatlashga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarori qabul qilindi.
2018 yil (bundan 7 yil oldin) – Birinchi Prezidentimiz milliy tariximizning o‘ta og‘ir davrlarida rahbarlik qilgan Qashqadaryo viloyatining Qarshi shahridagi viloyat hokimligi binosi oldidagi bosh maydonda Islom Karimov haykali ochildi. Shu kuni davlat va jamoat arbobi tug‘ilib o‘sgan Samarqand shahrida ham Islom Karimov xotirasiga atab bunyod etilgan maqbara majmuasining ochilish marosimi bo‘lib o‘tdi.
2018 yil (bundan 7 yil oldin) – O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Jismoniy shaxslar tomonidan O‘zbekiston Respublikasi naqd valyutasi va naqd chet el valyutasini O‘zbekiston Respublikasining bojxona chegarasi orqali olib kirish va olib chiqib ketish qoidalarini tasdiqlash haqida”gi qarori qabul qilindi.
2019 yil (bundan 6 yil oldin) – O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Ko‘p kvartirali uylarni boshqarish tizimida zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish to‘g‘risida”gi qarori qabul qilindi. Qarorga asosan Ko‘p kvartirali uylarni boshqarish tizimiga «Obod uy» elektron dasturini joriy etish bo‘yicha chora-tadbirlar rejasi tasdiqlandi.
2020 yil (bundan 5 yil oldin) – O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Maktabgacha ta’lim sohasida davlat-xususiy sheriklikni yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori qabul qilindi.
2021 yil (bundan 4 yil oldin) – O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasida muvofiqligi tasdiqlanishi lozim bo‘lgan muvofiqlikni baholash ob’ektlari ro‘yxatlarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarori qabul qilindi.
Alisher EGAMBERDIEV tayyorladi