Олтинга нисбатан ер юзида уч баробар камроқ учрайдиган бу нодир металл энди Ўзбекистонда ҳам ишлаб чиқарилади.
Олмалиқ кон-металлургия комбинати раҳбариятининг ташаббуси ҳамда комбинат олимлари, мутахассисларининг узоқ йиллик изланишлари, илмий тадқиқотлари туфайли платина металлини ишлаб чиқариш технологияси учун муаллифлик ҳуқуқи қўлга киритилди.
Мамлакатимиз иқтисодиётига мис ишлаб чиқариш йўли билан таянч бўлиб келаётган ОКМКда нафақат мис, олтин, кумуш, балки бошқа ноёб – палладий, рений каби металлар ҳам ишлаб чиқаришга эришилмоқда. Эндиликда ушбу маҳсулотлар қаторига платина ҳам қўшилди.
Платина ўзи қандай металл? Заргарлар орасида “Рангли металлар маликаси” дея ном қозонган ушбу нодир металл нисбий зичлиги юқори, оловга бардошли, қаттиқ ҳамда ўта эгилувчанлиги билан ҳам саноатда, хусусан, автомобилсозликда ва заргарлар орасида қадрланади.
Бу металл XVIII асрда кашф қилинган бўлиб, испанчадан таржима қилинганда “кумуш” деган маънони англатади. Дунёда 5 та йирик платина ишлаб чиқарувчи давлатлар мавжуд бўлса, Ўзбекистонда ҳам ушбу нодир металлни қўлга киритиш технологияси ишлаб чиқилди. ОКМК олимлари ва мутахассислари томонидан олиб борилган узоқ йиллик илмий изланишлар ўз самарасини бериб, комбинат платина ишлаб чиариш технолгияси учун муаллифлик ҳуқуқини қўлга киритди.
Бугунги кунда ОКМК 7 та маҳсулот ишлаб чиқариш технологиясига оид муаллифлик ҳуқиқини қўлга киритган. Шуни қайд этиш жоизки, бу улкан ютуқлар сўнгги 3-4 йилда эришилаётган натижалардандир. Келажакда комбинат нодир ва қимматбаҳо металларни ажратиб олиш бўйича ўз олдига улкан режаларни белгилаб қўйган. Бугун дунё бозорида 1 грамми 28 долларга баҳоланаётган платина ишлаб чиқариш саноати йилдан йилга такомиллашиб бормоқда. Қўрғошиндан 2 баробар зич ҳисобланган ушбу ноёб металл, ўтга чидамлилиги, электр ўтказувчанлиги, зангламаслиги туфайли космос саноатида, тиббиётда, электротехникада, шишасозлик саноатида, самолёт ва кемасозликда, кимё ва автомобилсозлик саноатларида кенг қўлланилади.
Бу фактлар кўплаб соҳаларнинг равнақи демакдир. Юртимизда, хусусан, Олмалиқ кон-металлургия комбинатида платина ишлаб чиқариш технологиясининг йўлга қўйилиши мамлакатимиз иқтисодий ишлаб чиқариш салоҳиятини янада оширишга хизмат қилади.
<iframe width="640" height="420" src="https://www.youtube.com/embed/BBegY900JSU" title="OKMK da platina ishlab chiqarish texnologiyasi uchun mualliflik huquqi qoʼlga kiritildi" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>ОКМК Ахборот хизмати
ЎзА