Тарихта ұлы билеушілер Құран Кәрім қолжазбаларын көшіртіп қана қоймай, оның мағынасын түсінуге де ерекше мән берген.

Саманидтер дәуірінен бастап кейбір қолжазбаларда аят астындағы аудармалар жасалған. Өзбекстандағы Ислам өркениеті орталығының мамандары осындай аудармаларға зерттеу жүргізуде.

Қазіргі уақытқа дейін Саманидтер, Қараханидтер, Ғазнауидтер, Селжүктер, Хорезмшахтар және Темуридтер әулеті дәуіріне жататын түркі тіліндегі Құран қолжазбалары анықталды.

Жақында әзербайжандық мамандар ескі өзбек тілінде жазылған тағы төрт Құран аудармасы туралы ақпарат ұсынды.

Бірінші қолжазба Мұхаммад ибн Шайх Юсуф әл-Оборий тарапынан көшірілген және Темір әулеті дәуіріне тиесілі екені анықталған. Қолжазба Иранның Машхад қаласындағы Остонаи Құдси Ризавий орталық кітапханасында сақталуда.

XVII ғасырға жататын тағы бір Құран қолжазбасы Шайбани әулеті дәуіріне тиесілі деп болжанып отыр. Бұл сирек кездесетін қолжазба қазіргі уақытта Иорданиядағы «Ислам білімдері» қорының архивінде сақтаулы.

Үшінші қолжазба Сефевидтер немесе Шайбанидтер дәуіріне жатуы мүмкін. Бұл аудармада түркі тілінің оғыз диалектісінің элементтері кездеседі.

Төртінші қолжазба дәл осындай аудармаға негізделген және оны Али Шайх Фазлулла XVI ғасырда көшірген. Бұл қолжазба да Иранда сақталуда.

Ислам өркениеті орталығының Ақпарат қызметінің мәліметінше, зерттеушілер бұл қолжазбаларды тереңірек зерттеу жұмыстарын жалғастыруда.