Муносабат

Сўнгги йилларда миллий парламентимиз Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев бошчилигида амалга оширилаётган ҳуқуқий демократик ўзгаришлар, ижтимоий-иқтисодий юксалиш ва ташқи сиёсатнинг фаол иштирокчисига айланиб бормоқда.

Қолаверса, Олий Мажлис фаолиятининг муҳим йўналишларидан бири ҳисобланган халқаро парламентлараро ҳамкорлик алоқалари янги таҳрирдаги Конституция ҳамда “Ўзбекистон – 2030” стратегияси доирасида амалга оширилаётган кенг қамровли ислоҳотларга ҳамоҳанг равишда сифат жиҳатидан янги босқичга кўтарилиб бормоқда.

Жумладан, янги таҳрирдаги Конституциямиз орқали Қонунчилик палатаси ва Сенатнинг ваколатлари сезиларли даражада кенгайтирилди. Икки палата ишидаги такрорланишлар бартараф этилиб, ҳар бирининг масъулият соҳаси аниқ белгиланди. Қонунчилик палатасининг мутлақ ваколатлари амалдаги 5 тадан 12 тага, Сенатда эса, 14 тадан 18 тага кўпайди. Шунингдек, илгари сенаторларимиз назорат тадбирларида ёки сайловчилар билан учрашувларда қонунларда аниқланган муаммоларни ҳал этиш бўйича аниқ ваколатга эга эмас эди. Янгиланган Конституциямизда Сенатга қонунчилик таклифини киритиш ҳуқуқи берилиши билан масала ўз ечимини топди.

Амалга оширилган шу каби ислоҳотлар сабаб, парламентимизнинг халқаро алоқалар географияси ҳам тобора кенгаймоқда. Жаҳон миқёсида Ўзбекистон миллий манфаатларини ифода этиш, хорижий давлатлар парламентлари ва халқаро парламентлараро ташкилотлар билан мустаҳкам ҳамкорлик алоқалари ривожланиб бормоқда.

Хусусан, биргина Қонунчилик палатасининг ўзида бир қатор ривожланган давлатлар парламентлари билан дўстлик гуруҳлари фаолияти йўлга қўйилган. Шу билан бирга, Ўзбекистоннинг Парламентлараро Иттифоқ, МДҲ Парламентлараро ассамблеяси, ЕХҲТ Парламент ассамблеяси ҳамда Туркий тилли давлатлар Парламент ассамблеяси билан алоҳида амалий ҳамкорлиги янги босқичга кўтарилмоқда. Парламентлараро Иттифоқнинг 150-ассамблеясининг 5-9 апрель кунлари Тошкент шаҳрида ўтказилиши фикримизнинг тасдиғидир.

Ассамблеянинг асосий  мавзуси “Ижтимоий тараққиёт ва адолат учун парламент ҳаракати” деб номланиб, унинг доирасида бутун дунё парламентлари аҳолини ижтимоий  ҳимоя қилиш, камбағалликни қисқартириш, ҳуқуқ устуворлигини таъминлаш борасида тажриба алмашади. Ушбу мулоқот дунё парламентларига миллий парламентимиз фаолияти, Олий Мажлис палаталари томонидан йиғилган бой тажриба билан танишиш имконини беради. Шунингдек, парламентимиз фаолиятини янада такомиллаштириш борасида халқаро тажрибани ўрганишга замин яратади.

Қолаверса, Ўзбекистон парламенти бу каби йирик платформани қабул қилиш орқали халқаро миқёсдаги сиёсий субъект сифатида тан олинади. Бу мамлакатнинг ташқи сиёсатдаги ролини мустаҳкамлайди ва янги дипломатик имкониятларни очади.

Умуман олганда, Марказий Осиё тарихида илк бор Тошкент шаҳрида Парламентлараро Иттифоқнинг 150-юбилей ассамблеясининг ўтказилиши Ўзбекистон учун муҳим сиёсий ва стратегик воқелик саналади. Сабаби, ушбу Парламентлараро Иттифоқ 1889 йилда ташкил этилган бўлиб, дунёдаги қонун чиқарувчи органларнинг энг йирик ва нуфузли халқаро тузилмасидир. Унга 180 дан зиёд мамлакат аъзо бўлган, шунингдек, 15 та минтақавий парламент ва 15 та кузатувчи ташкилот фаолият юритади.

Шу боис, мазкур тадбирнинг юртимизда ўтказилиши “Ўзбекистон – 2030” ва бошқа стратегик дастурлар доирасида юртимизда изчил олиб борилаётган ислоҳотлар сиёсати ва унинг самараларини кенг халқаро жамоатчиликка етказиш учун ҳам қулай майдон ва имконият демакдир.

Қолаверса, Парламентлараро Иттифоқ ассамблеяси нафақат сиёсий, балки маданий ва инсон ҳуқуқлари масалаларида ҳам муҳим платформадир. Чунки ассамблеяда тинчлик, барқарорлик, иқлим ўзгариши, гендер тенглиги, ёшлар сиёсати каби глобал масалалар муҳокама қилинади. Бу Ўзбекистоннинг ушбу масалалардаги позициясини баён этиш ва халқаро ташаббусларга қўшилиш имкониятини янада оширади.

Хулоса қилиб айтганда, Парламентлараро Иттифоқнинг 150-юбилей ассамблеясини Тошкентда ўтиши бу тарихий воқеа.

У нафақат Ўзбекистон учун, балки бутун Марказий Осиё учун ҳам янги сиёсий имкониятларни очади. Бу тадбир мамлакатдаги ислоҳотларни халқаро доирада намоён қилиш, парламентлараро алоқаларни кучайтириш ва миллий манфаатларни ҳимоя қилишда муҳим қадам бўлади. 

Дилрабо ХОЛБОЕВА,

Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг

Аграр ва сув хўжалиги масалалари

 қўмитаси раиси ўринбосари.

ЎзА