9 май – Хотира ва қадрлаш куни
Жуссаси мусичадай бўлиб қолган бир отахон жим турибди. Озиб-тўзиб кетган гавдасини бир юк босяптики, жимгина дод деяпти. Бу фарёд, бу жимлик, кўзлар тубига яширинган куч-қудратни англаш қийин эмас. Беш ўғлидан "қора хат" олган отахон урушга бораман дейди.
Шу пайтда поезднинг огоҳлантирувчи пувиллаган чинқириғи одамларнинг ғала-ғовурини босиб кетади.
Темир йўл вокзали. Йиғлаган ким, овутган ким? Юртининг тинчлиги учун отланган ким? Бир халта буғдойни елкасига ташлаб оломон оралаб вагонлар томон интилаётган ким? Ўзи оч ва юпун, лекин фронтдагиларнинг ташвиши учун яшаётган ким? Уруш бўлаётган ўлкалардан келаётган болаларни бағрига олаётганлар ким?
Саволлар кўп, жавоб битта...
Пойтахтимиздаги Ғалаба боғидаман. Аниқроғи шу боғ ҳудудида ташкил этилган “Вокзал” рўпарасидаман. Сўлим масканнинг бу манзилига қачон кирсам қулоқларимга урушнинг шовқини эшитилиб кетгандай бўлади. Ҳаёлимда эса шу саволлар айланаверади. Кўз ўнгимда эса ўзбек халқининг ўша даврдаги қаҳрамонлиги ва жасорати гавдаланаверади.
Ўзбекистон уруш йилларида фронтнинг мустаҳкам таъминот базасига айланган эди. Бу юртдан жанг майдонларига жуда кўп миқдорда ҳарбий техника, қурол-яроғ, дори-дармон, кийим-кечак, озиқ-овқат ва бошқа зарур маҳсулотлар етказиб берилган.
Олов ичида қолган жойлардан юртимизга бир юз етмишдан ортиқ завод ва фабрика кўчириб келтирилган. Жуда оғир шароитда уруш ҳудудларидан ўлкамизга олиб келинган бир ярим миллион нафарга яқин инсонни, етим болаларни бағрига олди бу эл.
Ҳолатларнинг барчасига ўша вокзаллар гувоҳ.
Бир сўз билан айтганда ўша даврда Ўзбекистон темир йўллари фронтга хизмат қилиш мақсадида тўлиқ сафарбар этилди. Ҳарбий ва инсонпарварлик юклари ҳаракатининг стратегик марказларига айланди.
Ғалаба боғида кишини мулоҳазага, ўйга толдирадиган ҳамда тарихни ёдга соладиган бу каби мажмуалари талай. Шу кунларда бу ёдгорликлар сони яна иккитага кўпайди.
Масалан, “Хотира нури” композицияси Иккинчи жаҳон уруши ва фронт ортида меҳнат қилган ўзбекистонлик қаҳрамонлар хотирасига бағишлаб барпо этилди. Монумент парвоз қилаётган икки қуш шаклида.
Бу ердаги “Миллат фидойилари” хиёбони ҳам давлатимиз раҳбарининг ғояси асосида ташкил этилди. Ёдгорлик мустақиллик йилларида мамлакатимиз ҳимояси йўлида ҳалок бўлган ҳарбий хизматчилар ва ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимларининг хотирасига бағишланган.
Тинчлик ва озодлик учун фидо бўлган жонларни бу эл ҳеч қачон унутмайди.
<iframe width="650" height="420" src="https://www.youtube.com/embed/Kut8V5J_O8o" title="G`alaba bog`ida tug`iladigan savollar ko`p, javob bitta..." frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" referrerpolicy="strict-origin-when-cross-origin" allowfullscreen></iframe>Икром АВВАЛБОЕВ, Носиржон ҲАЙДАРОВ(сурат),
ЎзА мухбири