Владимир Путин душанба куни Россия хавфсизлик кенгашини йиғди. Мажлисда иштирок этганлар Донецк ва Луганск халқ республикалари мустақиллигини тан олиш зарурлигини таъкидлаган.

Кейинроқ РФ президенти ДХР ва ЛХР мустаққиллигини тан олиш бўйича баёнот берди. Россия билан республакалар ўртасида дўстлик, ҳамкорлик ва ўзаро ёрдам кўрсатиш  бўйича битим имзоланди. Энди мазкур шартномани Россия Давлат думаси ратификация қилиши керак.

Табиийки, Россияннинг ушбу қадамини минтақадаги аксарият давлатлар, БМТ, Европа Иттифоқи, умуман, халқаро ҳамжамият маъқулламаяпти. Ушбу икки республикани тан олиш Россия томонидан ўйланмай қилинган ҳаракат сифатида қабул қилиняпти, минтақа барқарорлигига, Украинанинг мустақиллиги ва суверенитетига раҳна солиш, дея баҳоланмоқда. Украина билан Россия чегарасидаги шундоғам ўта кескинлашган вазият энди буткул издан чиқиши мумкин, дейиляпти. Шу муносабат билан душанба куни БМТ Хавфсизлик кенгаши ҳам Украинадаги вазиятни муҳокама қилишга киришди.

Албания, Буюк Британия, Ирландия, Мексика, Норвегия, АҚШ, Украина ва Франция ташаббуси билан чақирилган Ташкилот мажлисида Россия ва Украинанинг БМТдаги доимий вакиллари ҳам иштирок этган.

БМТ Бош котиби Антониу Гутерриш Россиянинг Донецк билан Луганскни тан олиш ҳақидаги қароридан “жуда хавотирда” эканини билдирди. У Украина шарқидаги можарони Хавфсизлик Кенгашининг 2202 рақамли резолюциясига бириктирилган Минск шартномасига мувофиқ, тинч йўл билан ҳал этишга чақирди.   

Бош котиб Россия қарорини Украинанинг ҳудудий  яхлитлиги ва суверенитетини бузиш сифатида кўрмоқда."Бу БМТ Низомида кўзда тутилган тамойилларга мос келмайди", - дедиБош котибнинг расмий вакили Стефан Дюжаррик. 

АҚШ давлат котиби Энтони Блинкен ва Украина ташқи ишлар вазири Дмитрий Кулеба Россиянинг Донецк ва Луганск мустақиллигини тан олишига жавобан, келгусида АҚШ маъмурияти қабул қиладиган чоралар ҳақида телефон орқали суҳбатлашиб олди.

Давлат котиби Россиянинг ушбу қарорига "АҚШнинг жавоби жуда тез бўлиши"ни таъкидлади.

Кейинроқ АҚШ президенти Жо Байден Россиянинг Донецк ва Луганск халқ республикалари суверенитетини тан олганига жавобан, душанба куни махсус фармон имзолади. Ҳужжат бошқа чекловлардан ташқари америкаликларга ДХР ва ЛХРда молиялаштириш ва инвестиция киритиш бўйича ҳаракатни, шунингдек, савдо қилишни тақиқлайди.

Қолаверса, ҳужжатда қайд этилган ҳудудлардан тўғридан-тўғри ёки қисман бирор товарни, хизмат ёки технологияни АҚШга олиб кириш, қўшма штатлар билан экспорт, реэкспорт, сотиш ёки харид қилиш фаолияти олиб бориш ман этилади. Шунингдек, АҚШ маъмуриятига ДХР ва ЛХР билан ёки ушбу республикалар раҳбарияти билан муносабатда бўлган шахсларга нисбатан санкция жорий қилиш ваколатини ҳам беради. Санкция ДХР ва ЛХРда бизнес олиб бораётган америкаликларнинг АҚШдаги активлари музлатилишини ҳам назарда тутади.

Жо Байден имзолаган фармонда келтирилишича, "Россия Федерциясининг ДХР ва ЛХР мустақиллигини тан олиши Россиянинг Минск битими бўйича ўз зиммасига олган масъулиятига зид, тинчлик ва барқарорликни, Украинанинг ҳудудий яхлитлиги ва суверенитетини янада кўпроқ хавф остида қолдиради".

Қолаверса, ҳужжат матнида ҳамда Америка Конгресси етакчиларига йўллаган мактубида Оқ уй раҳбари Москванинг ушбу қарори Қўшма Штатлар миллий хавфсизлигига ва ташқи сиёсатига  фавқулодда кутилмаган хавф туғдиришини таъкидлаган.

Россиянинг Донецк ва Луганск халқ республикалари суверенитетини тан олгани етакчи давлатлар, жумладан, Япония, Франция, Канада,Австрали, Швейцария, Польша ва яна кўплаб мамлакатлар, ЕХҲТ сингари халқаро тузилмалар томонидан қораланиб, вазиятни тобора кескинлаштиришга қаратилганини уқтиришмоқда. Масалан, АҚШ давлат департаменти Россия ушбу ҳаракати билан уруш бошлашга интилаётганини кўрсатмоқда, деди.

"РФ президентининг бугунги қарори кескинлик жиддий тус олишига сабаб бўлади, Россия дипломатияга эмас, балки уруш бошлашга интилаётганидан яна бир бор дарак беради", - дейилади Давлат департаменти тарқатган баёнотда.

Грузия президенти Саломе Зурабишвили Россиянинг ушбу қарорини қоралар экан, воқеани 2008 йили Абхазия билан Жанубий Осетиянинг тан олиниши сценарийси такрорланиши, деди.

Россиянинг ДХР ва ЛХР мустақиллигини тан олиш бўйича қарори Украина томонидан ҳам кескин қораланмоқда. Владимир Зеленский Украина ўз ҳудудини ҳеч кимга бермайди, шу билан бирга муаммони дипломатик ва тинч йўл билан ҳал қилишга содиқ қолади, дея баёнот берди.

"Украина тинч ва дипломатик чораларга содиқ ва фақат шу йўлдан боради. Биз ўз тупроғимиздамиз, ҳеч нарсадан ва ҳеч кимдан қўрқмаймиз. Бировдан қарзимиз ҳам йўқ. Биз ҳеч кимга ҳеч нарсани бермаймиз", - деди у украиналикларга қилган видеомурожаатида.

Таъкидланишича, "БМТ Низомининг 51-моддасига мувофиқ, Украина ўзи алоҳида ва жамоавий ўз-ўзини мудофаа қилиш ҳуқуқини ўзида қолдиради". Зеленскийнинг айтишича, ҳозир таваккал қилишга сабаб йўқ.

У мурожаатида тарих ҳақида чўзиб лекция ўқишга вақти йўқлигини қўшимча қилган. "Биз ўтмиш эмас, ҳозирги воқелик ҳақида гапирамиз. Ортимда Украина, давлатнинг халқаро тан олинган чегаралари турибди ва ҳудудимиз РФнинг қандайдир ҳаракати ёки баёнотига қарамай, шундайлигича қолади", - дедипрезидент.

22 февраль куни ТАСС агентлиги маълум қилишича, Путин Россия қўшинларига ДХР ва ЛХРда тинчликни таъминлаш бўйича топшириқ берган.

Россия қуролли кучлари  Луганск ва Донецк халқ республикалари ҳудудида тинчликни қўллаб-қувватлайди. Бу ҳақда Россия президенти Владимир Путиннинг Донбасс республикаларини тан олиш бўйича фармони матнида келтирилган.

Москва Вашинтон билан ҳали ҳам музокарага тайёрлигини билдирмоқда. Россия ташқи ишлар вазирлиги расмий вакили Мария Захарова баёнот беришича, Донецк ва Луганск халқ республикалари мустақиллигининг тан олиши  Москва мулоқотга тайёр эканига таъсир кўрсатмайди.

"Ҳатто, энг мураккаб пайтда ҳам музокарага тайёрлигимизни айтганмиз. Шу боис танлаган позициямиз шундайлигича қолади. Биз музокарага тайёрмиз", - деди Захарова,“Ушбу режа Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров билан АҚШ давлат котиби Энтони Блинкен учрашувига таъсир қиладими”, дея берилган саволга жавоб бераркан.

Икки давлат ташқи сиёсат идоралари раҳбарлари учрашуви 24 февраль куни Женевада бўлиб ўтиши режалаштирилган эди. Бинобарин, аввалроқ АҚШ музокара "Россия Украинага бостириб кирмаса бўлиб ўтиши" ҳақида баёнот берган.

ЕИ ҳам Россияга жавоб қайтаришни кечиктирмади.

«Европа Иттифоқи Россиянинг ДХР ва ЛХР мустақиллигини тан олиш қарорига ҳеч қачон рози бўлмайди.Ташкилот дарҳол қарши воситаларни тайёрлайди, Россияга нисбатан санкция қўллаш чораларини кўради», — дейилган ЕИ тарқатган баёнотда.

Айни пайт рубл арзонлашиб, доллар қимматлашиши кузатилмоқда.Москва биржасида евронинг нархи 0,97 фоиз ошиб, 91,0225 рублга тенглашган, доллар қиймати эса 80,52 рубл атрофида сақланиб турибди.

Евронинг энгюқори даражасибунгача 2021 йил 26 апрелда қайд этилган. Ўшанда бир евро 91 рублга баҳоланган эди.

Интернет материаллари асосида С.Раҳимов тайёрлади.

ЎзА